Inwentaryzacja zasobów kulturowych Małopolski - Architektura

Inwentaryzacja terenowa form architektury oraz architektoniczno-krajobrazowych o cechach uznanych jako wołoskie, wykonana w roku 2018 dla potrzeb tworzenia Szlaku Kultury Wołoskiej na terenie Małopolski miała charakter weryfikacji przyjętych założeń.  Oparto je na opracowaniach z dziedziny etnografii, architektury i architektury krajobrazu, generalnie z trzech istotnych okresów: końca wieku XIX, okresu międzywojennego (nurt ten można przedłużyć do lat 70. XX w. z uwagi na podobną metodykę i osoby badaczy) oraz z czasów współczesnych.

Opracowanie stanowi próbę, której jak dotąd nie podjęli na większą skalę znani autorzy, zajmujący się dziedzictwem architektury drewnianej w Małopolsce czy też, szerzej w Polsce Południowej. Eksperyment polegał na poszukiwaniu pośród zachowanych jeszcze reliktów zabudowy drewnianej, układów wsi czy rozłogu pól cech, które mogłyby być uznane za kontynuację cech pierwotnych, przyniesionych dzięki migracjom i osadnictwu wołoskiemu, i rozwiniętych jeszcze w okresie średniowiecza lub z początkiem nowożytności. Jest to więc wybór pomiędzy bliższymi i dalszymi, lecz generalnie bardzo odległymi czasowo pochodnymi oddziaływania kulturowego pierwotnych osadników wołoskich, przy braku możliwości pracy na materiale oryginalnym. Wołochów pamiętają bowiem jedynie unikatowe drewniane kościoły i cerkwie, brak jest jednak zachowanych domostw starszych niż ok. 200 lat.