Szlakiem miejscowości na prawie wołoskim

Opis produktu

RODZAJ TRASY: samochodowa

DŁUGOŚĆ TRASY: ok. 220 km

PRZEBIEG TRASY:

Čičmany - Stará Bystrica – Terchová - Oravská Polhora - Zuberec

OPIS TRASY:

Proponowany szlak wiedzie przez miejscowości lokowane na prawie wołoskim.

Čičmany

Najbardziej wysunięta na południe miejscowość powiatu żylińskiego. Pierwsze wzmianki o miejscowości Čičmany pochodzą z końca XIII wieku. Wówczas wieś należała do rodziny Turócziovcov, Rakovskovcov, Jesenskovcov później Kubínyiovcov i Serényiovcov. Wieś najprawdopodobniej była lokowana na prawie wołoskim, o czym mogą świadczyć szałasy pasterskie, stroje ludowe i zwyczaje. Ponadto w przeszłości mieszkańcy oprócz rolnictwa zajmowali się także hodowlą owiec i wyrobem bryndzy.  Dziś Čičmany są ośrodkiem sportów zimowych – działa tu kilka wyciągów narciarskich.

W Čičmanach warto zatrzymać się w barokowym kościele św. Krzyża, z końca XVIII wieku. Ponadto główną atrakcją miejscowości jest jej zabudowa; tradycyjnie wznoszone budowle posiadają unikatową, białą ornamentykę. W latach 70. XX wieku ochroną konserwatorską objęto 136 domów. We wsi ulokowano muzeum, turysta może zwiedzić stałą ekspozycję znajdującą się w domu Radenov oraz zwiedzić dom 42.

W przeszłości miejscowość znana była z wyrobu kapci, a tutejszy haft wyróżnia się doskonałością techniczną oraz bogactwem motywów zdobniczych i kompozycji.  Mimo, iż Čičmany to niewielka miejscowość, zamieszkiwana przez 131 osób, to dysponuje bazą noclegową i gastronomiczną.  

Stara Bystrica

Miejscowość usytuowana jest we wschodniej części powiatu Čadca, na granicy Beskidu Kysuckiego i Kysuckich Wierchów, jest jedną z najstarszych miejscowości regionu. Źródła wskazują, iż miejscowość została ulokowana na prawie wołoskim, a pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z 1590 roku.

Do głównych atrakcji miejscowości należy zegar astronomiczny, który został ukończony w 2009 roku. Zegar został wkomponowany w drewnianą, bogato zdobioną i rzeźbioną elewację budynku, stając się jednocześnie największym drewnianym posągiem na Słowacji. Autor, Viliam Loviška, ukazał stylizowaną postać Matki Boskiej Bolesnej, w którą wpisany jest zegar.

Ponadto znajdziemy tu kościół św. Michała Archanioła, wyświęcony w 1892 roku. W środku znajduje się blisko 50 wizerunków aniołów.

Nad wsią góruje 17-metrowa kamienna wieża widokowa na wzgórzu Bobovec, która znajduje się około 1,5 godziny spaceru od centrum miejscowości.

Miejscowość daje także szerokie pole amatorom aktywnego wypoczynku – przebiega tędy magistrala rowerowa oraz liczne szlaki piesze.  

Terchová

Miejscowość lokowana na prawie wołoskim w 1580 roku, znana ze współczesnej imprezy kulturalnej – Dni Janosika. Wieś była siedzibą książąt wołoskich. Wielokrotnie w historii niekorzystne okoliczności zmuszały dużą część ludności do oddalania się w celu poszukiwania lepszych warunków życia w południowych regionach Słowacji. Cała miejscowość silnie związana jest z lokalnym bohaterem – Jurajem Janosikiem, który urodził się właśnie tutaj. Janosikowi i jego życiu poświęcono wystawy stałe w muzeum, które zostały podzielone na jednostki tematyczne: tradycyjne mieszkalnictwo, Janosik jako lokalny bohater folkloru, tradycji i rzemiosła. W miejscu gdzie narodził się zbójnik otwarto symboliczny dom. Miejscowość leży w Parku Narodowym Mała Fatra, dzięki czemu jest idealnym miejscem dla miłośników przyrody, spacerów i wędrówek.  

Oravska Polhora

Przygraniczna miejscowość położona na północy Orawy. Pierwsza wzmianka o lokowaniu wsi pochodzi z 1550 roku i ma postać mapy wskazującej na źródła solne pod Babią Górą. Wieś została założona na prawie wołoskim i należała do Juraja Turzu. Nazwa Polhora pochodzi od tego, iż granice jej sięgały do połowy Babiej Góry – królowej Oravskich Beskidów. Głównym zajęciem mieszkańców były niegdyś hodowla zwierząt i rzeźbiarstwo.

Mieszkańcom Oravskiej Polhory, dzięki położeniu miejscowości i temperamentowi górali, udało się do dziś zachować żywe, wyjątkowe, archaiczne formy muzyki, śpiewu i tańca.  Miejscowość znana jest z kultury gajd (tradycyjny instrument muzyczny), która została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO w 2015 roku.

Warte odwiedzenia są źródła słonej wody, zlokalizowane w dawnej łaźni „Slaná Voda”. Jest to woda o dużej zawartości jodu, przeznaczona do kąpieli leczniczych, znana i eksportowana niegdyś do różnych części Europy.

Obszar miejscowości należy do Chronionego Obszaru Krajobrazowego Horná Orava, co świadczy o niezliczonych atrakcjach przyrodniczych. Na terenie znajduje się kilka chronionych torfowisk, na których występują rzadkie i zagrożone gatunki roślin. Najbardziej znane torfowiska to: Polhorská Píla, Rašelinisko Tisovnica i Slaná Voda.

Istotnym wydarzeniem w miejscowości jest festiwal Gajdovačka, na którym promuje się kulturę gajd, w którym uczestniczy ponad 100 wykonawców z różnych części świata. W ramach projektu „Szlak kultury wołoskiej” gmina odnowiła budynek dawnego urzędu celnego i w unikalnej przestrzeni otworzyła centrum pasterskie, muzeum oraz centrum informacyjne. W budynku będą także organizowane wystawy, seminaria i konferencje poświęcone kulturze Wołochów.  

Zuberec

Miejscowość znajduje się na Górnej Orawie w powiecie Twardoszyn, w bezpośrednim sąsiedztwie Tatr Zachodnich. Pierwsze pisemne wzmianki o miejscowości pochodzą z końca XVI wieku (1593 r.) i związane są z założeniem wsi na prawie wołoskim, w wyniku wysiłków kolonizacyjnych rodziny Turzovcov.  Zuberec leży bezpośrednio pod Roháčmi, które mają charakter alpejski, a obok ich grzbietów prowadzono intensywną działalność pasterską. Informacje z XVII wieku wskazują, że w 18 gminach w okolicach Zuberca w 1615 roku wypasano łącznie 7985 owiec. W celu zwiększenia powierzchni pastwisk pasterze wypalali lasy sosnowe, w wyniku czego powstało kilka dolin. Świadczą o tym takie nazwy jak Spálená czy Spálený žľab.

Będąc w Zuberecu warto odwiedzić Muzeum Wsi Orawskiej, gdzie znajduje się około 50 budynków zgrupowanych tak, aby pokazać różnorodność orawskiej architektury.  Odnajdziemy tu także drewniany, gotycki kościół św. Elżbiety Węgierskiej z XV wieku.

Dla aktywnych poleca się szlak edukacyjny w okolicy rohackich jezior, gdzie można podziwiać unikalną faunę i florę.

Dodatkowe informacje