Przewodnik Szlak Kultury Wołoskiej - wersja angielska
The Wallachian Culture Trail is a reconstruction of the traces of Wallachian pastoral activity in the Carpathian Mountains, on the Polish-Slovakian border, where for hundreds of years sheep grazing was a decisive factor in human economy. Pastoralism had a dominant influence on the development of material and spiritual culture of the people settled here.
Przewodnik Szlak Kultury Wołoskiej - wersja polska
Szlak Kultury Wołoskiej to odtwarzane obecnie ślady działalności pasterskiej Wołochów na obszarze Karpat, na pograniczu polsko-słowackim, gdzie przez setki lat wypas owiec był decydującym czynnikiem gospodarki człowieka. Pasterstwo miało dominujący wpływ na kształtowanie się kultury materialnej i duchowej ludności tu osiadłej. Dziś pamięć o tym bardzo szybko ginie, co prowadzi do zaniku wspólnej tożsamości regionalnej pogranicza.
Przewodnik Szlak Kultury Wołoskiej - wersja słowacka
Trasa valašskej kultúry to sú dnes odhaľované stopy pastierskej činnosti Valachov v oblasti Karpát, na poľsko-slovenskom pohraničí, kde stovky rokov bolo pasenie oviec rozhodujúcim faktorom ľudskej ekonomiky. Pastierstvo malo dominantný vplyv na formovanie hmotnej a duchovnej kultúry ľudu tu usídleného.
Duchowne i materialne skarby kolonizacji wołoskiej
Terytorium regionu Górnego Szaryszu, położonego w północno-wschodniej części Słowacji na pograniczu słowacko-polskim, posiada bezcenne zabytki historyczne, z których niektóre znajdują się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Właśnie taka nagroda świadczy o wyjątkowości tego regionu, gdzie na tak niewielkim terytorium istnieje wyraźna tożsamość dwóch kultur – Wschodu i Zachodu. Przeniknięcie tych kultur jest właśnie w regionie Górnego Szaryszu.
Inventarizácia kultúrnych zásob spojených s pastierskou kultúrou. Inventarizácia prírodných zásob spojených s prírodným dedičstvom.
V severnej oblasti Karpát, v slovanskom prostredí, sa až do dnešnej doby zachovala kultúra a tradície poukazujúce na pastiersky spôsob života tunajšieho obyvateľstva v minulosti a s nim spojené tradície a lexikálny fond pochádzajúci z Balkánu.
Inventarizácia salašníctva a fenoménov súvisiacich s kolonizáciou na valaskom práve a prírodného dedičstva spojeného s karpatským salašníctvom na území súčasného Žilinského kraja
Problematika kolonizácie na valaskom práve na území súčasného samosprávneho usporiadania Žilinského kraja doteraz nebola komplexne pre celé územia spracovaná, jednotlivé informácie sa nachádzajú vo viacerých publikáciách, článkoch a ďalších zdrojoch, nasledujúci text prináša určité zhrnutie a sumár poznatkov v tejto problematike, ktorý vychádza priamo z uvedených zdrojov s minimálnymi úpravami a interpretáciami. Územie súčasného samosprávneho usporiadania Žilinského kraja tvoria historické regióny Horného Považia, Kysúc, Turca, Oravy a Liptova.
Inventory of Mountain Sheep Farming and of the Phenomena Related to Colonisation Based on the so-called Wallachian Law in the Territory of the Žilina Region
So far, the topic of colonisation based on Wallachian law in the territory currently administered by the self-government of the Žilina region has not been processed comprehensively for the whole territory, although partial information can be found in numerous publications, articles and other sources. The following text attempts to provide a certain summary of knowledge and information about the specified theme and is based directly in the above sources with minimum modifications or interpretation.
INWENTARYZACJA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO ZWIĄZANEGO Z KULTURĄ PASTERSKĄ W KARPATACH W OBRĘBIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Wypas owiec, podobnie jak każda inna działalność człowieka, nie pozostaje bez wpływu na środowisko przyrodnicze i krajobraz. W jego wyniku dochodzi do zmian pokrycia terenu, które polegają na pojawianiu się nieleśnych zbiorowisk roślinnych czy rozbudowie zabudowy gospodarczej. Zmianie ulegają także zachodzące procesy przyrodnicze (ich rodzaj i intensywność). W efekcie działalności pasterskiej wytwarza się nowy podtyp krajobrazu kulturowego, jakim jest krajobraz pasterski. Strukturę tradycyjnych krajobrazów pasterskich cechuje wysoki udział elementów przyrodniczych (naturalność krajobrazu) i silne uzależnienie elementów pochodzenia antropogenicznego od cech środowiska przyrodniczego.
Inwentaryzacja szałaśnictwa i zjawisk związanych z kolonizacją na prawie wołoskim na terytorium Kraju żylińskiego
Problem kolonizacji opartej na prawie wołoskim na terenie obecnego Kraju żylińskiego nie był dotychczas opracowany całościowo, pojedyncze informacje można znaleźć w licznych artykułach, publikacjach i innych źródłach. Niniejszy tekst jest swoistym podsumowaniem i tej problematyki, opiera się bezpośrednio na wspomnianych już źródłach z minimalnymi korektami i interpretacją. Obszary obecnego podziału terytorialnego kraju żylińskiego tworzą historyczne regiony Górnego Povaża, Kysuc, Turca, Orawy i Liptowa.
Inwentaryzacja zasobów kulturowych Małopolski - Architektura
Celem niniejszego opracowania,jest zarejestrowanie istniejących dzieł architektury, tworzących formy krajobrazowe wsi w województwie małopolskim, których cechy można uznać za "wołoskie", to znaczy zawierające pierwiastki przyniesione wraz ze sposobem gospodarowania, budowania, zdobienia; wierzeniami i zwyczajami osadników wołoskich. Opracowanie stanowi próbę, której jak dotąd nie podjęli na większą skalę znani autorzy, zajmujący się dziedzictwem architektury drewnianej w Małopolsce czy też, szerzej w Polsce Południowej.
Inwentaryzacja zasobów kulturowych związanych z kulturą pasterską i dziedzictwem przyrodniczym -pasterskie dziedzictwo kulturowe
Szlak Kultury Wołoskiej ma na celu popularyzację wiedzy dotyczącej bogatej spuścizny łuku Karpat oraz ukazanie stanu zachowania jej w konkretnych miejscach. Niniejsze opracowanie powstało na podstawie badań terenowych przeprowadzonych we wsiach oraz dzisiejszych miastach, które związane były z osadnictwem wołoskim odgrywającym niebagatelną rolę w rozwoju pasterstwa. Dodatkowa kwerenda materiałów, w połączeniu z dociekaniami autorów, pozwoliła na holistyczne ujęcie tematu. Rozdziały tej publikacji pokrywają się z rzeczywistym Szlakiem Kultury Wołoskiej, który odpowiada pasmom geograficznym zaczynając od Beskidu Śląskiego, poprzez Beskid Żywiecki i kończąc na Beskidzie Małym. Nie sposób omówić w niniejszej publikacji wszystkich przykładów kultury materialnej, dlatego zostaną tutaj przywołane obiekty reprezentatywne dla danego obszaru.
Inwentaryzacja zasobów kulturowych związanych z kulturą pasterskąw województwie podkarpackim
Krajobraz, w którym żyjemy na co dzień oraz ten, który staje się celem naszych bliższych i dalszych wędrówek,zawsze stanowi wynikową wielowiekowych przekształceń, które dokonują się pod wpływem czynników przyrodniczych oraz antropogenicznych. W ten sposób interpretowana rzeczywistość definiowana jest jako krajobraz kulturowy1, w którym splatają się przybierając różne formy i proporcje elementy natury oraz kultury. Różnorodność tych elementów oraz ich specyfika odróżniająca jedne regiony od drugich stanowi ważny czynnik decydujący o tożsamości miejsca
Inwentaryzacja zasobów kulturowych związanychz kulturą pasterską: zwyczaje, kulinaria, sztuka
Ludzie gór, to społeczność nad wyraz religijna i bardzo przesądna. W jej zwyczajach przetrwało wiele wierzeń sięgających jeszcze czasów przedchrześcijańskich, które płynnie i bezkonfliktowo połączyły się z chrześcijaństwem. Pasterze, którzy przebywali z dala od wiosek, na wysokich połoninach wiele miesięcy, czuli się wyjątkowo zależni od sił natury, demonów, bóstw i bogów. Wielu dawnych, lokalnych, specjalizujących się w określonych dziedzinach bogów, czy dobre duchy zastąpili chrześcijańscy święci. Jedni byli skuteczni na różne choroby, inni chronili brody, mosty i rozdroża, jeszcze inni pomagali w interesach lub pomagali w swatach itp.
Inwentaryzacja zasobów przyrodniczych związanych z kulturą wołoską w Małopolsce
W krajobrazie południowej Małopolski silne piętno odcisnęła kultura pasterska, która przybyła na te tereny w XIV – XVI w. wraz z ludnością wołoską. Ślady kultury wołoskiej przetrwały do dziś w postaci różnorodnych form przyrodniczo-krajobrazowych: układów osadniczych oraz towarzyszących im terenów dawnego i współczesnego wypasu zwierząt.
INWENTARYZACJA ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH ZWIĄZANYCH Z ZWIĄZANYCH Z KULTURĄ PASTERSKĄ WWOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM
Południowo-wschodnia część Karpat polskich jest silnie przekształcona przez działalność człowieka, tak rolnicza jak i związaną z eksploatacja lasu. Powstał w ten sposób krajobraz kulturowy,składający się z wiosek w krainie dolin z ich polami uprawnymi, lasów na stokach i przyszczytowych zbiorowisk łąkowych z cechami łąk alpejskich.
Karpacki Przegląd Społeczno-Kulturalny Nr 1 (25) 2017
Szlak wołoski czyli budujemy zaufanie.
Karpacki Przegląd Społeczno-Kulturalny Nr 2 (26) 2017
Zachować, udokumentować i przekazać.
Karpacki Przegląd Społeczno-Kulturalny Nr 3 (27) 2018
Świat wciąż magiczny.
Karpacki Przegląd Społeczno-Kulturalny Nr 4 (28) 2018
O magii słów (jeszcze) kilka.
Karpacki Przegląd Społeczno-Kulturalny Nr 5 (29) 2018
Góral potęgą jest i basta.
Karpacki Przegląd Społeczno-Kulturalny Nr 6 (30) 2018
Moc zaklęta w… drewnie.
Karpacki Przegląd Społeczno-Kulturalny Nr 7 (31) 2018
Wszystko co dobre niestety się kończy.
Malopolska - 15 tematických trás
Malopolska 15 tematických trás
Malopolska - 15 thematic routes
Malopolska - 15 thematic routes
Małopolskie bacówki
Najważniejszymi miejscami prezentującymi dziedzictwo kultury wołoskiej w Małopolsce są miejsca żywej tradycji pasterskiej czyli szałasy pasterskie (bacówki).
Mapa "Szlak Kultury Wołoskiej w województwie podkarpackim"
Mapa "Szlak Kultury Wołoskiej w województwie podkarpackim"
Mountain Sheep Farming under Rozsutec
Sheep husbandry and mountain sheep farming and sheltering (known in Slovak language as ‘salašníctvo’) both stood at the birth of the municipality of Zázrivá and continue to shape its essential part at present. Still, we would certainly wish to see the role of this aspect for our identity and heritage to be represented much more intensively than it is today. The municipality of Zázrivá, the nature of the Malá fatra and Kysucká vrchovina mountain ranges were strongly shaped also by the ways of mountain sheep farming after the arrival of Wallachians (also known as Vlachs), who have left a significant trace in our culture and traditions.
Pakiety turystyczne związane z podkarpacką częścią Szlaku Kultury Wołoskiej
Pakiety turystyczne związane z podkarpacką częścią Szlaku Kultury Wołoskiej obejmują trasy na terenie Beskidu Niskiego, pogranicza Beskidu Niskiego i Bieszczadów oraz Bieszczady o Góry Sanocko-Turczańske. Znajdują się tu informacje dotyczące m.in. rodzaju pakietu, sposób przemieszczania się opisy miejsc i atrakcji, oraz poziom trudności.
Pasterska Akademia Kulinarna
Przepisy kulinarne przygotowane wg dziedzictwa kulturowego i przepisów naszych przodków.
RAPORT z inwentaryzacji dziedzictwa kulturowego Tradycja i Kultura w Małopolsce
Inwentaryzacja zasobów dziedzictwa kulturowego „Tradycja i kultura” w Małopolsce
Salašníctvo pod Rozsutcom
Ovčiarstvo a salašníctvo stálo pro zrode obce Zázrivá a stále je jeho súčasťou, aj keď by sme si určite všetci želali, aby bolo zastúpené v omnoho väščej miere ako tomu je dnes. Obec Zázrivá, príroda regíonu Malej Fatry a Kysuckej vrchoviny bola výrazne dotváraná aj prostredníctvom salašníctva príchodom Valachov, ktorí zanechali výraznú stopu aj v našej kultúre.
Skarby w Dolinie Rabskiego Potoku
Quest zlokalizowany został w Dolinie Rabskiego Potoku, położonej obok Baligrodu, miejscowości lokowanej na prawie wołoskim, z wieloma atrakcjami kulturowymi i przyrodniczymi dla turystów.
Szałaśnictwo pod Rozsutcem
Owczarstwo i szałaśnictwo towarzyszyło początkom wsi Zázrivá i stale jest jej częścią, pomimo, że wszyscy życzyliby sobie, aby były obecne w o wiele większym stopniu niż jest to dziś. Gmina Zázrivá, przyroda regionu Małej Fatry i Wyżyny Kysuckiej były wyraźnie ukształtowane także przez szałaśnictwo i nadejście Wołochów, którzy zostawili wyraźny ślad w naszej kulturze.
