Szlak Kultury Wołoskiej -

Imprezy

Kategoria: Kultúra

Festiwal Folkloru Górali Polskich w Żywcu odbywa się w żywieckim amfiteatrze pod Grojcem. Sierpniowa impreza przyciąga górali z całego kraju. Impreza organizowana w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej od 1970r. i  jest największą imprezą w Polsce. Konkurs muzyki ludowej odbywa się w kategoriach: kapel, grup śpiewaczych, solistów.


Gorolski Święto–Ho! Ho! Ho! Na Gorola wio! Największa impreza folklorystyczna na terenie Zaolzia. Trzydniowy program odbywa się w Lasku Miejskim w Jabłonkowie. Piątkowy program zatytułowany „Nie tylko z naszidzichty” skupia się wokół folkloru muzycznego i słownego Łuku Karpat. Organizatorzy dbają o prezentację autentycznych i tradycyjnych form śpiewaczych. W sobotę prezentowany jest przegląd zespołów dziecięcych i młodzieżowych, które odtwarzają zwyczaje z obszaru Śląska 1cieszyńskiego. Niedzielny pochód wozów alegorycznych, ukazujących dawne życie w chałupie i na sałaszu Górali Śląskich. Poza ucztą dla ducha jest strawa dla ciała w postaci kuchni beskidzkiej.


Miyszani owiec to łączenie owiec kilku gazdów w jedno stado. W obrzędowości pasterskiej bardzo ważny dzień, podczas którego czyniono zabiegi magiczne mające chronić cały sałasz. Współcześnie jest to impreza przyciągająca nie tylko mieszkańców danej gminy, ale wielu turystów. Jako ciekawostkę podać należy za J. Łyskiem wiadomość jakoby w czasach, kiedy pasterstwo w Beskidach Śląskich było w rozkwicie, panował zwyczaj, że podczas uroczystego wiosennego wypędu owiec i bydła na sałasze gazda wdziewał nogawice w połowie czarne, w połowie białe, przy czym lewa nogawka była z czarnego , a prawa z białego sukna. Oznaczać to miało bogactwo gazdy, który wprowadzał na pastwiska rozmaite czarne i białe owce. Owce okadza się i czyta- liczy. Wśród zabiegów magicznych odbywających się już na sałaszu wymienić należy wymienić trzykrotne okrążenie przez stado; wiechy- w Korbielowie na Śląsku Cieszyńskim- moiczka, ściętej jodełki. Owce okadzano także ziołami. Zdarzało się że bacowie chcąc oddzielić swoje owce właśnie podczas miyszania zakładali im dzwonki. Nigdy nie było wystarczającej ich liczby dla wszystkich zwierząt, Charakterystyczny dźwięk szczyrkawek- dzwonków to zbyrczenie. Owce schodząc z hali podczas jesiennego redyku informowały mieszkańców o zakończony sezonie wypasowym. Ich noszenie przez owce miało na celu szybszą lokalizację tej, która się zgubiła. Następnie odbywał się pierwszy udój mleka, z którego wyrobionym serem częstowano udziałowców. W tym geście zawiązywała się wspólnota pracy i odpowiedzialności za pomyślność i pomnażanie dostatku. Datę miyszania i rozsodu owiec ustalano na  gromadach. Specjalnych zebraniach gazdów, którzy wybierali też między sobą sałasznika.

Rozsod owiec następował na jesień, w okolicach 29 września (Michała). Polegał na rozłączeniu stad i powrocie zespołu wypasowego wraz  do gospodarstw.  Zdarzało się gospodarzom wypasać poza sezonem na jarowisku. Dzisiaj po zakończonym sezonie pasterze rozdają na redyku redykołkę. Zwyk bacowski odbywa się od 2007r. na terenie Osady Pasterskiej w Soblówce. Idee zwyku zapoczątkował Marian Sporek propaguje tradycyjną obrzędowość pasterską m.in. poprzez pokaz myiszanio owiec, okadzenie kosora przez bacę,  dojenie owiec w strągach, klaganie mleka, wyrób sera a przede wszystkim posmakować owczarskich specjałów.


Mistrzostwa Polski w Podawaniu Baraniny w Ustroniu Propagatorem idei przywrócenia baraniny na beskidzkie stoły był Jan Sztefek zwany Wielkim zbójnikiem Gromady Górali na Śląsku Cieszyńskim. Pierwsze Mistrzostwa odbyły się w 2006 r. na ustrońskim rynku. Podczas imprezy odbywa się konkurs Kulinarnego Pucharu Polski o najlepsze danie z baraniny. Imprezie towarzyszą panele dyskusyjne, wystawy, pokazy oraz występy regionalnych kapel. Głównymi organizatorami mistrzostw są Leszek Makulski, Rada Zbójnicka Gromady Górali na Śląsku Cieszyńskim i Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szefów Kuchni i Cukierni oraz RM GASTRO w Ustroniu. Impreza rokrocznie odbywa się w pierwszej połowie sierpnia i  przyciąga tłumy degustatorów.

Międzynarodowe spotkania Gajdoszy i Dudziarzy w Istebnej 

Okazją do zaprezentowania tradycyjnych instrumentów Łuku Karpat są właśnie spotkania… Organizatorem wydarzenia jest Kapela Wałasi. W tegorocznej edycji, która odbywał się w listopadzie, zaprezentowały się podczas niej  kapele z Beskidu Śląskiego, Żywieckiego oraz multiinstrumentalista z Bańskiej Bystrzycy na Słowacji- Ľubomír Tatarka. Spotkania integrują muzyków z różnych stron a dodatkowo każdy zainteresowany może usłyszeć te wyjątkowe instrument oraz dawny repertuar. Poza dawnymi utworami znalazły się też nowe aranżacje tworzone w nurcie tradycji. Wśród instrumentarium znalazły się instrumenty pasterskie.

Zjazd Karpacki

Asumptem dla przywrócenia cyklicznych spotkań Ludzi Gór było spojrzenie wstecz na I Święto Gór, które miało miejsce w Zakopanem w 1935r., w kolejnym roku przejął idee Sanok, a w 1937r. organizacji podjęła się Wisła. Chęć corocznych spotkań międzynarodowych łuku Karpat realizuje się od nowa bowiem I Zjazd Karpacki miał miejsce w Ludzimierzu w 2015r., kolejny odbył się w Sanoku, a trzeci z kolei w Istebnej. Jest to doskonale miejsce  dla dialogu w sprawie badań i rozwoju kultury ludowej. Podczas III Zjazdu w Istebnej zadbano o bogaty program zarówno dla ekspertów tematu jak i turystów, którzy mogli uczestniczyć w Zborze Wołoskim na Hali Baraniej oraz spotkaniach integracyjnych.



Dane kontaktowe

Lokalizacja

Galeria

Współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020