Pierwsze aerofony wargowe wymyślono podczas wypasu owiec z listki babki lancetowatej, gruszy lub źdźbła trawy. Na obszarze Łuku Karpat aerofony były szczególnie rozpowszechnione.

Najstarszym instrumentem były gajdy składające się z worka ze skóry baraniej i dmuchawy tłoczącej powietrze do worka. Instrument ten został w 2015 r. uznany przez UNESCO jako kulturowe dziedzictwo. Gajdy występowały w regionie Beskidu Śląskiego, powietrze wtłacza się do nich za pomocą dymloka (Trójwieś). Instrument ten towarzyszył początkowo śpiewom, później zaś wraz ze skrzypcami tworzył tradycyjny skład. Na huczniejszych imprezach pojawiało się trzech skrzypków i bas. Z basem łączy się karnawałowa tradycja, żywa jeszcze na Śląsku Cieszyńskim. Pogrzeb basów odbywał się jak dotąd w Piwnicy Targowej, obecnie w  Domu Narodowym. Huczna impreza kończy się  o północy zdjęciem struny i przykryciem instrumentu całunem. 

Dudy składały się ze skórzanego worka i z jednej piszczałki melodycznej oraz piszczałki burdonowej. Powietrze wdmuchuje się do worka przez rurkę, ustnik zwany duhacem lub za pomocą mieszka, Powietrze uchodzi z worka, przechodząc przez wszystkie piszczałki, które brzmią jednocześnie. Dudy pozwalają na granie melodii bez przerwy na oddech” Gajdy konstruowano ze skóry koziej, którą odwracano na lewą stronę. Od środka zawiązywano tylną część instrumentu, zakończona była rzeźbioną z drewna główką kozią, w której pyszczku umieszczona była fujarka z trąbką rogową. W jednej nóżce był ustnik do dmuchania powietrza, w drugiej nóżce bąk czyli bas, basujący do grania dwutonowo. Do fujarki i do bąka przechodziło powietrze przez tzw. gaździnę  wykonaną z dzikiego bzu. Konstrukcja budowy gaździny jest taka sama jak przy organach. Regulowanie dwóch tonów w basie wykonuje gajdosz przez szybkie i nagłe naciśnięcie miecha.

Do sporej grupy instrumentów pasterskich należą piszczałki. Nadal używa się piszczałki jednootworowej. Zwane pasterską lub wielkopostną.  Wykonują ją górale z gałęzi cierniowej róży lub jaworu. Instrument ten, będący do tej pory w powszechnym użyciu pasterzy, dał podstawę skali żywieckiej, o wzorze f,g,a,h,c,d,es i wywarł bezpośredni wpływ na melodykę pieśni tego regionu. Piszczałe spotykało się w Koszarawie, Korbielowie, Sopotni Małej. Jak podają mieszkańcy służyła również do podpierania się, a nawet do obrony. Drewniane instrumenty miały ok. 60 cm i grubość przepustową 3,5 cm z siedmioma bocznymi otworami o skali cechującej się eolską septymą i lidyjską kwartą. Kompozytor Michał Kondracki w 1932 roku podał taką informację o tym instrumencie: „starodawną fujarę pasterską, długi kij wydrążony, o paru otworach wydający kilka tonów, pół i całotonowych interwałów w obrębie kwinty, o brzmieniu łagodnym zbliżonym do niskich tonów fletu. Do II wojny dostępne były na jarmarkach. Róg drewniany owczarski nazywali pasterze ligawką, nazwa ta pochodzi od legania- opierania  jej na płocie podczas trąbienia. Robiona była z brzeziny, rozłupanej, wydrążonej i ściśniętej potem małymi obrączkami z wici, munsztuk był drewniany. Miały one długość od 140 cm do 170 zazwyczaj wygiętej na kształt rogu o średnicy częściej węższej 3 cm a szerszej 15 cm Juhasi grali na rogu umowne sygnały i powiadamiające o początku i końcu wypasu lub odstraszali nimi wilki. Seweryn Goszczyński  w 1832 r zanotował relację dotyczącą trombity: Ligawka służyła juhasowi głównie do porozumiewania się z trzodą, jej  to głos wyprowadzał owce na pastwiska, skupia ile razy zanadto rozproszy i na nocleg do koszaru zwołuje. Wśród instrumentów pasterskich Piszczałka, fujara pasterska powszechnie występowała na terenie Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. W badaniach skali występującej na terenie Żywiecczyzny,  cechuje się lidyjską kwartą i eolską septymą S.Stoiński stwierdza, że źródłem jej jest materiał dźwiękowy, uzyskany na piszczałce pasterskiej bez otworów bocznych o zadęciu podłużnym lub poprzecznym. Długość piszczałki musi być dostosowana do grającego tak aby dosięgał on palcem wskazującym otworu wylotowego, aby go naprzemiennie zamykać i otwierać. Instrument ten daję alikwoty od 3 do 7 szeregu harmonicznego.  Piszczałki sześciootworowe wytwarzane były przez pasterzy, odpowiednik altowego fletu podłużnego.

Róg pasterski instrument podobny do trombity, jednak zakrzywiony. Do ich produkcji używa się drewna jaworowego lub olchowego. Cały proces wytwórczy pokrywa się z produkcją trombity.

Trombita bardzo ważny instrument pełniący także funkcję komunikacyjną pomiędzy pasterzami na sałaszu a ludnością w wiosce. Instrument wybitnie kojarzony z kulturą pasterską wyrabiano z wierzby lub osiki sięgającej do 4 metrów. Swoim kształtem przypomina drewnianą trąbę. O trombitach na obszarze Beskidu Śląskiego piszą Bogumił Hoff oraz geograf Ludomir Sawicki, który kreśli opis trombity ze Śląska Cieszyńskiego: „jedyny przedmiot istotnie zbytkowny, obecnie jednak już rzadki, jest trąba szałasowa (fujara) na 4 metry długa, z drzewa sosnowego wydłubana. Tylko starzy osiwiali już pasterze np. ze wsi Brenna znają jeszcze sztukę, jak gładko na pół przeciąć tak długie a cienkie pniaki, jak je po stronie wewnętrznej wydłubać i obie połowy znów związać za pomocą kory. Ton tego instrumentu jest miękki, łagodny i przeciągły, nie łatwo go jednak z fujary wydostać” Konstrukcja trombity składa się z: korpusu, czary głosowej i ustnika. Do jej produkcji używano się gładkiego pnia świerka. W trąbitach z Beskidu Śląskiego uszczelnia się je korą z czereśni. Podczas gry instrument opiera się o gałęzie drzewa, kolybe, aby czara głosowa skierowana była wyżej. Wybitny twórca Jan Kawulok wytwarzał m.in. dla Cepelii ok.   25 gajd, 30 piszczałek, 12 trombit, 10 rogów pasterskich. Wytwarzanie instrumentów ludowych było jego wielką pasją i ogromnym talentem. Określano go ponadto wirtuozem gry na gajdach, z których potrafił wydobyć wyjątkowe dźwięki. Owce zazwyczaj reagowały na dźwięk trombity i posłusznie udawały się do drewnianej zagrody na wydojenie.