Czas przejścia:

3:30

Odległość:

53,9

Poziom trudności:

3

Tematyka:

architektura

Opis produktu

Gorlice - Sękowa 3,8 km (0:15 h) - Ropica Górna 5 km (0:20 h) - Bodaki 6,2 km (0:25 h)  - Małastów 6,6 km (0:25 h) - Nowica 8,8 km (0:45 h) - Bielanka 8,5 km (0:35 h) - Szymbark 6,8 km (0:25 h) - Gorlice 8,2 km (0:25 h)

Trasa rekomendowana dla: turystów indywidualnych.

Woda to życie – nic dziwnego, że serca wsi zaczynały bić nad źródłami i potokami. To właśnie cieki wodne miały największy wpływ na kształtowanie się układu przestrzennego osad. Na zalesionych obszarach górskich powstawały tzw. „łańcuchówki”, których świetnym przykładem jest Zawoja i Ochotnica – dwie najdłuższe wsie w Polsce. 

Podstawowym elementem układu wiejskiego jest zagroda – zespół budynków gospodarskich i mieszkalnych, centrum życia i pracy wiejskich rodzin. Każda zagroda budowana była na własnym łanie wykarczowanego pola, który odchodził od głównej drogi i poprzez las biegł aż do działu wód stanowiącego granicę wsi. Długie pasy ziemi, zlokalizowane ściśle obok siebie, tworzyły charakterystyczny, powtarzalny rytm, doskonale widoczny do dzisiaj z lotu ptaka.   

Wsie z biegiem czasu oraz wraz ze zmieniającymi się warunkami środowiska przyrodniczego i uwarunkowań społeczno-gospodarczych ewoluowały. Ich pierwotny kształt stopniowo ulegał rozbudowie i zatarciu. W wielu z nich można jednak ciągle odczytać ich pierwotne założenia. Jednym z najcenniejszych zespołów wiejskich o wołoskich korzeniach jest niepozorna wieś w Beskidzie Niskim – Bodaki –  w której zachowało się tradycyjne budownictwo ludowe. Czytelny jest także układ działek, widoczna struktura gruntów i granic rolno-leśnych, a wypas bydła oraz owiec trwa nadal. Spotkać można tutaj m.in. drewniane chałupy. Ich wyjątkowość tkwi w prostocie, która oparła się naleciałościom i modom przenikającym z innych regionów Polski i zagranicy. 

Przejście przez drewniane, skrzypiące drzwi starej chałupy jest jak wejście do dawnego świata, który sukcesywnie znika na naszych oczach. Warto do niego zajrzeć, zanim pozostanie tylko na żółknących fotografiach. 

Trasa:

Zachodnia część Beskidu Niskiego, jak i cała Łemkowszczyzna, bogata jest w atrakcje etnograficzne, wyrosłe na gruncie asymilacji dwóch żywiołów etnicznych – wołoskiego i ruskiego. Trasa rowerowa wiedzie przez łatwo dostępny obszar, na którym można spotkać pozostałości dawnego świata.

Przejazd rozpoczynamy w Gorlicach. Na odbywających się tutaj targach okoliczna ludność, trudniąca się hodowlą owiec i bydła, sprzedawała swoje zwierzęta. Kierujemy się na południe drogą wojewódzką nr 977, po ok. 0:15 h dojeżdżając do Sękowej. We wsi zabytkowy, drewniany kościół, wpisany na Listę UNESCO. 

Podążamy dalej główną drogą, po ok. 0:20 h mijając miejscowość Ropica Górna, jedną z najstarszych miejscowości w okolicy, która w XVI w. przyjęła prawo wołoskie. Wieś jeszcze do 1949 r. zwana była Ropicą Ruską. Po ok. 2 km jazdy skręt w lewo na miejscowość Bartne. Warto udać się do miejscowości Bodaki, w której do dzisiaj zachowało się dość dobrze tradycyjne budownictwo ludowe. 

Z Bodaków wracamy na drogę nr 977, by po ok. 0:25 h dotrzeć do Małastowa, jednej ze starszych wsi Beskidu Niskiego, związanej historycznie z napływem ludności wołoskiej. Ostry podjazd pod przełęcz, niedaleko stacji narciarskiej skręt w lewo na miejscowość Nowica, do której dojeżdżamy po ok. 0:45 h jazdy. We wsi wiele łemkowskich, malowniczych chyż.

Podążamy na zachód doliną Przysłupianki. Po ok. 0:35 h miejscowość Bielanka, jedno z największych skupisk łemkowskich w Beskidzie Niskim. Tutaj droga wykręca na północ, by po ok. 4 km dołączyć do drogi krajowej nr 28, nazywanej „trasą karpacką”. W pobliżu miejscowość Szymbark, a w niej m.in. renesansowy dwór obronny oraz Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa, wybitnego etnografa, znawcę polskiej sztuki ludowej i etnografii Karpat.

Z Szymbarku drogą nr 28 kierujemy się na wschód, by po ok. 0:25 h dotrzeć z powrotem do Gorlic. 

Dodatkowe informacje

Wydarzenia turystyczno-kulturowe w okolicy:

• Łemkowski Kermesz w Olchowcu, maj, Zjednoczenie Łemków.
• Łemkowska Watra, lipiec, Zjednoczenie Łemków.
• Święto Dzieci Gór, lipiec, Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ.