Czas przejścia:

2:00

Odległość:

31,3

Poziom trudności:

2

Tematyka:

etnografia

Opis produktu

Rabka-Zdrój - Olszówka 5,2 km (0:25 h) - Poręba Wielka 2,9 km (0:20 h) - Niedźwiedź 1,6 km (0:05 h) - Podobin 2,3 km (0:07 h) - Mszana Dolna 4,8 km (0:15 h) - Raba Niżna 6,1 km (0:25 h) - Rabka Zdrój 8,4 km (0:30 h)

Trasa rekomendowana dla: turystów indywidualnych

Kiedy na tereny Zagórzan – grupy etnograficznej zamieszkującej północną stronę Gorców i część Beskidu Wyspowego – dotarli Wołosi, doliny u stóp gór zasiedlali już polscy rolnicy, którzy przybyli z północy. Wędrowni pasterze, zajmujący rozległe połacie stoków Beskidów, do tej pory niezamieszkane, asymilowali się z miejscową ludnością. Przekazywali jej swoje zwyczaje i sposób gospodarowania, mając znaczny wpływ na dalszy rozwój regionu. 

Od XVI w. w obrębie północnych stoków Gorców trwał już w pełni proces osiedlania się przybyszów na stałe. Do tradycyjnego sposobu gospodarowania, jakim była uprawa ziemi, wnieśli również sezonowe pasterstwo owiec. Wypas prowadzono zarówno na halach i polanach gorczańskich, jak również w pobliskim Beskidzie Wyspowym, m.in. na Śnieżnicy, Ćwilinie, Mogielicy i Łopieniu. Bacowie zagórzańscy (pochodzący m.in. z Poręby Wielkiej, Mszany, Lubomierza czy Łętowego) bardzo często w swoje stada włączali również owce gospodarzy z sąsiednich okolic, gdzie wypas zbiorowy nie był tak popularny. Gorce – zaraz po Tatrach – były drugim co do wielkości ośrodkiem pasterskim. Szacuje się, że w roku 1925 r. w rejonach Gorców i Beskidu Wyspowego wypasano ponad 10 tysięcy owiec i ponad 500 sztuk bydła. 

Folklor zagórzański zachował się stosunkowo słabo do dzisiejszych czasów, ulegając wpływom m.in. z sąsiedniego Podhala. Mimo tego, że w zapomnienie odeszły tradycyjne instrumenty i tańce pasterskie, w przekazie słownym zachowało się jednak mnóstwo opowieści o słynnych bacach, czarownikach i znachorach, m.in. o Bulandzie – Tomaszu Chlipale, znanym z umiejętności uzdrawiania i nadprzyrodzonych zdolności.   

Trasa:

Trasa rowerowa przebiega przez jedne z ciekawych miejscowości związanych z góralami zamieszkującymi północną stronę Gorców. 

Przejazd rozpoczynamy w Rabce-Zdroju, miejscowości znanej jako popularne uzdrowisko. Kierujemy się na wschód, w stronę miejscowości Olszówka, do której docieramy po ok. 0:25 h jazdy. Nad zabudowaniami Polana Śmierdząca, na której dawniej wypasano owce.  

Podążamy dalej główną drogą, by po ok. 0:20 h dotrzeć do Poręby Wielkiej. Nazwa wsi wywodzi się od wyrąbanego kawałka puszczy. Znajduje się tutaj główna siedziba dyrekcji Gorczańskiego Parku Narodowego. Zaraz za zabudowaniami Poręby Wielkiej zabudowania wsi Niedźwiedź – na rynku pomnik Władysława Orkana, polskiego pisarza tworzącego w okresie Młodej Polski. Tematyką jego utworów był głównie obraz biednej polskiej wsi. 

Główną drogą kierujemy się na północ, w kierunku pobliskiej miejscowości Podobin, do której dojeżdżamy po ok. 0:07 h. We wsi, w największym okresie jej rozwoju, kwitło rzemiosło. Działali tu m.in. kuśnierze, kołodzieje, kowale i cieśle. Wielu podobińskich chłopów było również właścicielami gorczańskich polan, na których okoliczni bacowie wypasali owce. 

Jedziemy dalej na północ, by po ok. 0:15 h dotrzeć do drogi nr 968, przy której położona jest Mszana Dolna. Przez długie lata mieszkał tutaj urodzony w sąsiednim Podobinie dr Sebastian Flizak, kierownik Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce, filolog klasyczny i etnograf, zasłużony badacz kultury Zagórzan.

W Mszanie Dolnej na głównym skrzyżowaniu skręcamy w lewo i wjeżdżamy w drogę krajową nr 28, nazywaną „trasą karpacką”. Poruszamy się nią na zachód, w kierunku Rabki-Zdroju, do której dojeżdżamy po ok. 1:00 h, mijając w połowie drogi Rabę Niżna – miejscowość położoną w dolinie Raby, jednej z najpiękniejszych dolin karpackich. Jej naturalne piękno stanowi przede wszystkim otoczenie okolicznych gór Beskidu Wyspowego oraz Gorców oraz liczne punkty widokowe. 

Dodatkowe informacje

Wydarzenia turystyczno-kulturowe w okolicy:

• „Weekend z GPN”, maj, Gorczański Park Narodowy.
• Watra Ochotnicka, sierpień, Wiejski Ośrodek Kultury w Ochotnicy Górnej.
• Jesienny redyk w Ochotnicy, wrzesień, Wiejski Ośrodek Kultury w Ochotnicy Górnej