Na granicy Karpat Wschodnich i Zachodnich
Opis produktu
NAZWA TRASY: Na granicy Karpat Wschodnich i Zachodnich
RODZAJ TRASY: rowerowa
ODBIORCY TRASY: rekomendowana dla osób podróżujących w pojedynkę lub grup znajomych
POZIOM TRUDNOŚCI: trasa dla średnio zaawansowanych
Dzień I – 48 km Dzień II – 49 km Dzień III - 59,5 km
PRZEBIEG TRASY:
Sanok – Zagórz – Tarnawa Dolna - Morochów – Mokre – Wysoczany – Kulasze – Szczawne – Maniów – Rzepedź – Turzańsk – Duszatyń – Smolnik – Stary Łupków – Osławica – Radoszyce – Komańcza – Wisłok Wielki – Daliowa – Wola Niżna – Puławy – Wola Sękowa – Odrzechowa – Zarszyn - Sanok
OPIS TRASY:
Dzień 1
Naszą rowerową podróż śladem wołoskim rozpoczynamy w Sanoku. Możemy tu odwiedzić dwa szczególne miejsca: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, które jest największym skansenem na świeżym powietrzu w Polsce, oraz Muzeum Zamek Królewski w Sanoku, gdzie możemy znaleźć jedną z najpiękniejszych w Polsce kolekcję sztuki cerkiewnej. Wyjeżdżając z Sanoka, drogą 84 udajemy się w kierunku Zagórza, gdzie nieco zjeżdżając z trasy musimy koniecznie udać się w kierunku wzgórza Mariemont (354 m n.p.m.) by zobaczyć monumentalne ruiny klasztoru karmelitów bosych – jeden z nielicznych zachowanych pozostałości klasztorów warownych w Polsce. Nieco dalej znajdziemy pierwszą cerkiew, do której warto zajrzeć na dłużej ze względu na jej interesującą historię. Jest to cerkiew św. Archanioła Michała w Wielopolu. Udajemy się dalej na południe wzdłuż potoku Kalniczki. Przemierzając okoliczne miejscowości możemy doświadczyć obecności dawnych ludów wołoskich w postaci cerkwi występujących praktycznie w każdej z mijanych miejscowości. Dojeżdżając do Tarnawy Dolnej mamy więc do wyboru dwie trasy – jedną biegnącą przez wsie Łukowe i Średnie Wielkie, drugą natomiast po przejechaniu rzeki Osławy przez miejscowości Morochów, Mokre, Wysoczany i Kulasze, aż do Szczawnego. Pierwszą trasę warto wybrać przede wszystkim w okresie letnim, ponieważ możemy wtedy obserwować autentyczny wypas owiec w miejscowości Średnie Wielkie, a także posilić się świetnymi serami z bacówki Władysława Kuli. Podczas przejazdu trasą drugą nie sposób ominąć miejscowości Morochów, gdzie również znajdziemy znakomite sery dojrzewające w Gospodarstwie Lalka, a także prawosławną cerkiew pw. Spotkania Pańskiego jako przykładu budowli w stylu wschodnio łemkowskim, o drewnianej konstrukcji i z XIX-wiecznym ikonostasem z zachowanymi ikonami. Nieco dalej w miejscowości Mokre możemy spotkać fantastyczny przykład na tchnienie nowego życia w stare, odchodzące już zawody w Kuźni Skarbów – Pracowni Kowalstwa Artystycznego i Metaloplastyki. Kontynuując podróż, w miejscowości Szczawne napotkamy się na charakterystyczny, widoczny z daleka zielony dach cerkwi grekokatolickiej (obecnie prawosławnej) pw. Zaśnięcia Bogurodzicy z 1888 roku. Cerkwie tego typu będziemy mogli spotkać jeszcze podczas dalszej podróży m.in. w Radoszycach oraz Wisłoku Wielkim. Obiekty te znajdują się też na Szlaku Architektury Drewnianej. Okolice Osławy kryją liczne atrakcje, i tak w sąsiadujących miejscowościach Rzepedź oraz Turzańsk znajdziemy dwa kolejne obiekty Szlaku Architektury Drewnianej: cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Rzepedzi i cerkiew św. Michała Archanioła w Turzańsku, która w 2013 roku została wpisana do Światowej Listy Dziedzictwa UNESCO. Po zwiedzaniu jedziemy dalej na południe, gdzie po koło pół godziny jazdy dotrzemy do Duszatyna, który znany jest ze swoich malowniczych atrakcji przyrodniczych: rezerwatu przyrody „Przełom Osławy pod Duszatynem" oraz jednej z największych osobliwości przyrodniczych Bieszczadów: tzw. Jeziorek Duszatyńskich. Po kolejnej przerwie zmierzamy dalej na południe, wraz z rzeką Osławą, by dotrzeć do ostatniego punktu dnia pierwszego – miejscowości Smolnik. Zatrzymując się w Smolniku możemy skorzystać z oferty lokalnych obiektów agroturystycznych jak np. Smolnikowe Klimaty mieszczące się w odrestaurowanej łemkowskiej chyży datowanej na rok 1902, pól namiotowych, schroniska górskiego lub stanicy harcerskiej. Możemy również uzupełnić zapasy w bacówce oferującej sery huculskie, bundz oraz oscypki. Kończymy swoją wędrówkę na południe skręcając na zachód w kierunku Nowego Łupkowa.
Dzień 2
Rozpoczynając dzień warto zajechać nieco dalej do miejscowości Stary Łupków, gdzie podziwiać możemy hodowlę koni huculskich w Stadninie „Stary Łupków”. Kierując się teraz na północ, docieramy do miejscowości Osławica, która stanowi szczególnie ważny punkt na mapie kultury wołoskiej. Osławica podobnie jak pobliskie miejscowości Komańcza, Łupków czy Radoszyce, jest wsią powstałą na tzw. „prawie wołoskim”. Pozostałości tradycji pasterskich to przede wszystkim silnie rozwinięte tu serowarstwo (Gospodarstwo ekoagroturystyczne Jolanta i Waldemar Dal, sery „u Franosa” czy sprzedaż serów „Józinka”), tradycyjny wypas owiec, a co za tym idzie możliwość obejrzenia funkcjonujących nadal bacówek, schronów dla pasterzy oraz innego rodzaju atrakcji związanych z wypasem i produkcją serów wołoskich. Dalej na północ dotrzemy do Radoszyc, przy okazji warto zajrzeć do pobliskiej cerkwi Św. Dymitra – drewnianej cerkwi z 1868 roku z dobrze zachowanymi elementami oryginalnego wyposażenia. Tuż przy cerkwi znajdziemy pomnik przyrody – jesion „Konfederat”, który swoją nazwę wziął od obozu konfederatów barskich, którzy tam stacjonowali. Jadąc dalej na północ trafimy do Komańczy – miejscowości niezwykle istotnej dla osób, które chcą nieco bliżej zapoznać się z pozostałościami kultury wołoskiej. Znajdziemy tu m.in odbudowaną drewnianą cerkiew w stylu łemkowskim (cerkiew Opieki Matki Bożej) należącą do Szlaku Architektury Drewnianej, jak i ciekawe miejsca w stylu łemkowskim np. mieszczącą się w starym budynku kuźni „Kuźnię Łemkowską”, galerię lokalnej sztuki i rzemiosła, gdzie dowiemy się więcej na temat łemkowskich tradycji. Po dłuższej spędzonej tu chwili, udajemy się w dalszą podróż w kierunku miejscowości Wisłok Wielki oddalonej o około 15 km. Ta niewielka i malownicza wieś zyskuje coraz większy rozgłos dzięki aktywności lokalnej społeczności. Znajdziemy tu wszystkie najważniejsze elementy kultury wołoskiej – malowniczą odrestaurowaną drewnianą cerkiew pw. Św. Onufrego (w wieży cerkiewnej utworzono niewielkie muzeum łemkowskie), fenomenalne sery kozie w gospodarstwach „Przedbieszczady” oraz „Mermerówka”, a także agroturystykę „Chata nad Wisłokiem” mieszczącą się w starej, przywróconej do życia łemkowskiej chyży. Kończąc wizytę w tym urokliwym miejscu, odbijamy na zachód w kierunku miejscowości Moszczaniec w kierunku Jaślisk oraz Daliowej, gdzie najłatwiej będzie znaleźć miejsca noclegowe.
Dzień 3
Regenerując się po intensywnych dwóch dniach jazdy oraz zwiedzania, wracamy na spokojną trasę w kierunku Woli Niżnej, a następnie na północ przez nieistniejące już wsie: Polany Surowicze, Wernejówka, Zawoje i Puławy. Wszystkie te miejscowości lokowane były w XVI wieku na prawie wołoskim, jednak po przeprowadzonej akcji „Wisła” zostały drastycznie wyludnione. W przeciwieństwie do odwiedzanych wcześniej miejscowości, tereny te nie noszą tak widocznych śladów bytności Łemków. Teren zarósł drzewami. Po opuszczonych łemkowskich chatach pozostały gdzieniegdzie piwnice i podmurówki. Tuż za Puławami natrafimy na niewielką miejscowość Wola Sękowa, gdzie funkcjonuje ostatni w Polsce Uniwersytet Ludowy. Dalej na północ drogą 889 docieramy do Odrzechowej. Swoją siedzibę ma tutaj Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki, prowadzący min. hodowlę tradycyjnych karpackich ras koni huculskich Wyjeżdżając z Odrzechowej, właściwie kończymy wizytę w urokliwym świecie kultury wołoskiej, udając się dalej na północ w kierunku większego osiedla mieszkalnego – miejscowości Zarszyn. Stamtąd, lokalnymi drogami biegnącymi wzdłuż rzeki Pielnica, udajemy się w drogę powrotną do Sanoka.
ETAPY, DŁUGOŚĆ I SZACUNKOWY CZAS TRASY:
Dzień 1
Sanok – Zagórz [00:30 h; 9 km]
Zagórz – Szczawne [01:15 h; 17 km]
Szczawne – Nowy Łupków [01:20 h; 22 km]
Dzień 2
Nowy Łupków – Osławica [00:45 h; 12 km]
Osławica – Daliowa [02:00 h; 37 km]
Dzień 3
Daliowa – Wola Sękowa [02:30 h; 32 km]
Wola Sękowa – Odrzechowa [00:16; 5,5 km]
Odrzechowa – Sanok [01:00 h; 22 km]
Dodatkowe informacje
GDZIE ZJEŚĆ I SPAĆ:
KARCZMA - JADŁO KARPACKIE
Rynek 12, 38-500 Sanok
Tel.: 13 464 67 00
CHUTOR KOZACKI HOTEL
38-540 Łukowe
Tel.: 13 465 92 67
LEŚNA WILLA PTTK IM. IGNACEGO ZATWARNICKIEGO
Komańcza 26, 38-543 Komańcza
tel.: 533 999 865
KUŹNIA ŁEMKOWSKA
Komańcza 192, 38-543 Komańcza
tel.: 501 550 673
e-mail: kuznialemkowska@interia.pl
STADNINA „STARY ŁUPKÓW”
Nowy Łupków 47, 38-543 Komańcza
tel.: 608-281-705, 608-281-704
e-mail: starylupkow@op.pl
SMOLNIKOWE KLIMATY
Smolnik 29, 38-543 Komańcza
tel.: 507 594 839
e-mail: bieszczady-smolnikoweklimaty@wp.pl
Chata Nad Wisłokiem
Wisłok Wielki 39, 38-543 Wisłok Wielki
Tel.: 13 463 18 91
| |||
| |||
Gospodarstwo Agroturystyczne „Zakucie”
Daliowa 53, 38-485 Daliowa
Tel.: 661 106 832
|
| |||
|
| |||
Przedbieszczady W Dolinie Wisłoka - Gospodarstwo Ekoagroturystyczne Wisłok Wielki 40, 32-543 Wisłok Wielki
Tel.: 507 570 208
|
| |||
| |||
Ohanadal - Gospodarstwo Ekoagroturystyczne Osławica 5, 38-543 Komańcza tel.: 503 559 506 e-mail: agroturystyka@ohanadal.pl
