Szlak Kultury Wołoskiej - W dolinie Osławy i Osławicy

Produkt turystyczny

W dolinie Osławy i Osławicy

W dolinie Osławy i Osławicy

Opis produktu

RODZAJ TRASY: samochodowa

ODBIORCY TRASY: trasa rekomendowana dla grup zorganizowanych, turystów indywidualnych

POZIOM TRUDNOŚCI: trasa dla początkujących

MAPA POGLĄDOWA:

PROFIL WYSOKOŚCIOWY:

dla przejścia  w 2. dzień na trasie Duszatyn – jeziorka duszatyńskie:


PRZEBIEG TRASY:

Komańcza – Osławica – Łupków – Nowy Łupków – Smolnik – Mików – Duszatyn – Prełuki – Rzepedź – Turzańsk

OPIS TRASY:

Dzień 1

Wycieczkę rozpoczynamy w Komańczy - wsi powstałej na prawie wołoskim. Przy dobrej pogodzie warto przespacerować się fragmentem ścieżki dydaktycznej, która rozpoczyna się obok cerkwi greckokatolickiej z roku 1988, stojącej tuż przy drodze. Spod cerkwi ruszamy główną drogą zgodnie ze znakami ścieżki. Możemy zobaczyć murawę kserotermiczną, gdzie spotykamy m.in. takie gatunki roślin: przetacznik goryczkowaty, koniczyna pagórkowata, pięciornik omszony, storczyk męski czy listeria jajowata. Dalej dochodzimy do drewnianej platformy widokowej, z której rozpościera się szeroka rama na leżącą w dole wieś nad potokiem Barbara (dawniej Kumaniecki Potok). Drugim przystaniem na naszej trasie będzie niewielka osada – Osławica. Wieś tą lokowano na prawie wołoskim ok. roku 1530. Po roku 1944 wieś została wysiedlona, a zabudowania uległy zniszczeniu, włącznie z cerkwią. Jednak właśnie tutaj organizowany jest coroczny wypas zwierząt. Jest tutaj wypasanych ok. 2500 owiec. Wyrabia się tutaj tradycyjnie sery, które można zakupić w bacówce, położonej przy głównej drodze. Kolejną miejscowością podczas naszej podróży, założoną na prawie wołoskim jest Łupków - położona na pograniczu Bieszczadów i Beskidu Niskiego, oddzielona od niego Przełęczą Łupkowską, która stanowi naturalną granicę Bieszczadów od tej strony, ciągnącą się na wschód, aż do Przełęczy Użockiej. Po II wojnie Łupków został wysiedlony a zabudowania zniszczone, oprócz budynku stacji PKP, zabudowań przystacyjnych oraz budynku dawnej komory celnej. Nie zachowała się również drewniana cerkiew parafialna pw. świętego Michała Archanioła. Obok miejsca po cerkwi jest też podmurówka dzwonnicy oraz dawny cmentarz w Łupkowie. Znajduje się tutaj również tunel kolejowy wybudowany w 1874 pod Przełęczą Łupkowską, łączący polską i słowacką sieć kolejową.  

Dzień 2

Tego dnia wyruszamy do Smolnika, najwcześniej lokowanej wsi w królewszczyźnie nad górną Osławą na prawie wołoskim. Jeszcze przed II wojną światową Smolnik liczył około tysiąca mieszkańców, a ciekawostką może być fakt, iż w owym czasie właścicielem Smolnika był miejscowy proboszcz. Obecnie na Smolnik składa się kilkadziesiąt domów, wieś ciągnie się na długość kilku kilometrów doliną rzeki Osławy, a występujące tu bardzo licznie osuwiska. Przejeżdżając przez wieś, można zakupić sery w bacówce. Mniej więcej pośrodku wsi, na wzgórzu po prawej stronie drogi, stoi murowana cerkiew świętego Mikołaja z 1846 roku. Zachowały się również nieliczne zabudowania gospodarskie zbudowane w charakterystycznym dla tego regionu stylu łemkowskim jak również kapliczki i krzyże wotywne. Obowiązkowym punktem wycieczki są jeziorka duszatyńskie - największe jeziorka osuwiskowe w Beskidach na terenie Polski. Nastepnie udajemy się do przedostatniej miejscowości na naszej trasie – Rzepedzi. Stara wieś lokowana była w dolinie potoku Rzepedka. Osadnicy rozpoczęli karczunek już w 1517 r. jednak przywilej osadzenia wsi królewskiej na prawie wołoskim został wydany dopiero w 1526 r. Z zabytków, najciekawszym, znajdującym się na szlaku architektury drewnianej, wydaje się być drewniana cerkiew pod wezwaniem Świętego Mikołaja Biskupa. Zaczynała tutaj swój bieg bieszczadzka kolejka wąskotorowa, której głównym zadaniem było dostarczanie surowca do tartaku. Stacyjka kolejki znajduje się obok zakładu, ale budyneczek stacji jest zamknięty. Obok znajduje się - również zamknięta - dawna parowozownia i podupadłe budynki zarządu kolejki. Na zakończenie naszej podróży udajemy się do Turzańska (wsi lokowanej na prawie wołoskim), gdzie znajduje się cerkiew greckokatolicka (ob. prawosławna) pw. św. Michała Archanioła, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Obok świątyni znajduje się, powstała w 1817 roku najwyższa w polskich Karpatach słupowo-ramowa dzwonnica. O długiej historii wsi przypominają zachowane w doskonałym stanie przydrożne krzyże oraz zamieszkałe w dalszym ciągu lub używane jako budynki gospodarcze chałupy łemkowskie. Z przełęczy nad Turzańskiem rozciąga się przepiękny widok na okolicę.

ETAPY, DŁUGOŚĆ  I SZACUNKOWY CZAS TRASY: 

1 dzień

ścieżka przyrodnicza [1,5 h]

Komańcza – Osławica [00:09 h; 8,5 km]

Osławica – Łupków [00:15 h, 8 km]

2 dzień

Łupków – Smolnik [00:25 h; 10 km]

Smolnik – Duszatyn [00:25 h; 10 km]

Duszatyn – jeziorka duszatyńskie – Duszatyn [3:00 h; 8 km]

Duszatyn – Rzepedź [00:15 h; 7,5 km]

Rzepedź – Turzańsk [00:004 h; 2,5 km]

Dodatkowe informacje

GDZIE ZJEŚĆ I SPAĆ:

LEŚNA WILLA PTTK IM. IGNACEGO ZATWARNICKIEGO 

Komańcza 26, 38-543 Komańcza 

tel.: 533 999 865 

www.lesna-willa.business.site

KUŹNIA ŁEMKOWSKA 

Komańcza 192, 38-543 Komańcza 

tel.: 501 550 673 e-mail: kuznialemkowska@interia.pl

ZAGRODA CHRYSZCZATA 

Smolnik nad Osławą, 38-543 Komańcza 

tel. 508 073 887

e-mail: zagrodachryszczata@gmail.com

STADNINA „STARY ŁUPKÓW” 

Nowy Łupków 47, 38-543 Komańcza 

tel.: 608-281-705, 608-281-704 

e-mail: starylupkow@op.pl

SMOLNIKOWE KLIMATY 

Smolnik 29, 38-543 Komańcza 

tel.: 507 594 839 

e-mail: bieszczady-smolnikoweklimaty@wp.pl

Miejsca związane z kulturą

Imprezy związane z miejscem

Spotkania Przygraniczne Polski i Słowacji Komańcza- Medzilaborce

Spotkania Przygraniczne Polski i Słowacji Komańcza- Medzilaborce

Termin: Sierpień

Radoszyckie źródełko

Radoszyckie źródełko

Termin: Lipiec

zakończenie redyku/osoda

Zakończenie redyku/osoda

Termin: Październik

Współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020