W dolinie Osławy i Osławicy
Opis produktu
RODZAJ TRASY: samochodowa
ODBIORCY TRASY: trasa rekomendowana dla grup zorganizowanych, turystów indywidualnych
POZIOM TRUDNOŚCI: trasa dla początkujących
MAPA POGLĄDOWA:
PROFIL WYSOKOŚCIOWY:
dla przejścia w 2. dzień na trasie Duszatyn – jeziorka duszatyńskie:
PRZEBIEG TRASY:
Komańcza – Osławica – Łupków – Nowy Łupków – Smolnik – Mików – Duszatyn – Prełuki – Rzepedź – Turzańsk
OPIS TRASY:
Dzień 1
Wycieczkę rozpoczynamy w Komańczy - wsi powstałej na prawie wołoskim. Przy dobrej pogodzie warto przespacerować się fragmentem ścieżki dydaktycznej, która rozpoczyna się obok cerkwi greckokatolickiej z roku 1988, stojącej tuż przy drodze. Spod cerkwi ruszamy główną drogą zgodnie ze znakami ścieżki. Możemy zobaczyć murawę kserotermiczną, gdzie spotykamy m.in. takie gatunki roślin: przetacznik goryczkowaty, koniczyna pagórkowata, pięciornik omszony, storczyk męski czy listeria jajowata. Dalej dochodzimy do drewnianej platformy widokowej, z której rozpościera się szeroka rama na leżącą w dole wieś nad potokiem Barbara (dawniej Kumaniecki Potok). Drugim przystaniem na naszej trasie będzie niewielka osada – Osławica. Wieś tą lokowano na prawie wołoskim ok. roku 1530. Po roku 1944 wieś została wysiedlona, a zabudowania uległy zniszczeniu, włącznie z cerkwią. Jednak właśnie tutaj organizowany jest coroczny wypas zwierząt. Jest tutaj wypasanych ok. 2500 owiec. Wyrabia się tutaj tradycyjnie sery, które można zakupić w bacówce, położonej przy głównej drodze. Kolejną miejscowością podczas naszej podróży, założoną na prawie wołoskim jest Łupków - położona na pograniczu Bieszczadów i Beskidu Niskiego, oddzielona od niego Przełęczą Łupkowską, która stanowi naturalną granicę Bieszczadów od tej strony, ciągnącą się na wschód, aż do Przełęczy Użockiej. Po II wojnie Łupków został wysiedlony a zabudowania zniszczone, oprócz budynku stacji PKP, zabudowań przystacyjnych oraz budynku dawnej komory celnej. Nie zachowała się również drewniana cerkiew parafialna pw. świętego Michała Archanioła. Obok miejsca po cerkwi jest też podmurówka dzwonnicy oraz dawny cmentarz w Łupkowie. Znajduje się tutaj również tunel kolejowy wybudowany w 1874 pod Przełęczą Łupkowską, łączący polską i słowacką sieć kolejową.
Dzień 2
Tego dnia wyruszamy do Smolnika, najwcześniej lokowanej wsi w królewszczyźnie nad górną Osławą na prawie wołoskim. Jeszcze przed II wojną światową Smolnik liczył około tysiąca mieszkańców, a ciekawostką może być fakt, iż w owym czasie właścicielem Smolnika był miejscowy proboszcz. Obecnie na Smolnik składa się kilkadziesiąt domów, wieś ciągnie się na długość kilku kilometrów doliną rzeki Osławy, a występujące tu bardzo licznie osuwiska. Przejeżdżając przez wieś, można zakupić sery w bacówce. Mniej więcej pośrodku wsi, na wzgórzu po prawej stronie drogi, stoi murowana cerkiew świętego Mikołaja z 1846 roku. Zachowały się również nieliczne zabudowania gospodarskie zbudowane w charakterystycznym dla tego regionu stylu łemkowskim jak również kapliczki i krzyże wotywne. Obowiązkowym punktem wycieczki są jeziorka duszatyńskie - największe jeziorka osuwiskowe w Beskidach na terenie Polski. Nastepnie udajemy się do przedostatniej miejscowości na naszej trasie – Rzepedzi. Stara wieś lokowana była w dolinie potoku Rzepedka. Osadnicy rozpoczęli karczunek już w 1517 r. jednak przywilej osadzenia wsi królewskiej na prawie wołoskim został wydany dopiero w 1526 r. Z zabytków, najciekawszym, znajdującym się na szlaku architektury drewnianej, wydaje się być drewniana cerkiew pod wezwaniem Świętego Mikołaja Biskupa. Zaczynała tutaj swój bieg bieszczadzka kolejka wąskotorowa, której głównym zadaniem było dostarczanie surowca do tartaku. Stacyjka kolejki znajduje się obok zakładu, ale budyneczek stacji jest zamknięty. Obok znajduje się - również zamknięta - dawna parowozownia i podupadłe budynki zarządu kolejki. Na zakończenie naszej podróży udajemy się do Turzańska (wsi lokowanej na prawie wołoskim), gdzie znajduje się cerkiew greckokatolicka (ob. prawosławna) pw. św. Michała Archanioła, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Obok świątyni znajduje się, powstała w 1817 roku najwyższa w polskich Karpatach słupowo-ramowa dzwonnica. O długiej historii wsi przypominają zachowane w doskonałym stanie przydrożne krzyże oraz zamieszkałe w dalszym ciągu lub używane jako budynki gospodarcze chałupy łemkowskie. Z przełęczy nad Turzańskiem rozciąga się przepiękny widok na okolicę.
ETAPY, DŁUGOŚĆ I SZACUNKOWY CZAS TRASY:
1 dzień
ścieżka przyrodnicza [1,5 h]
Komańcza – Osławica [00:09 h; 8,5 km]
Osławica – Łupków [00:15 h, 8 km]
2 dzień
Łupków – Smolnik [00:25 h; 10 km]
Smolnik – Duszatyn [00:25 h; 10 km]
Duszatyn – jeziorka duszatyńskie – Duszatyn [3:00 h; 8 km]
Duszatyn – Rzepedź [00:15 h; 7,5 km]
Rzepedź – Turzańsk [00:004 h; 2,5 km]
Dodatkowe informacje
GDZIE ZJEŚĆ I SPAĆ:
LEŚNA WILLA PTTK IM. IGNACEGO ZATWARNICKIEGO
Komańcza 26, 38-543 Komańcza
tel.: 533 999 865
KUŹNIA ŁEMKOWSKA
Komańcza 192, 38-543 Komańcza
tel.: 501 550 673 e-mail: kuznialemkowska@interia.pl
ZAGRODA CHRYSZCZATA
Smolnik nad Osławą, 38-543 Komańcza
tel. 508 073 887
e-mail: zagrodachryszczata@gmail.com
STADNINA „STARY ŁUPKÓW”
Nowy Łupków 47, 38-543 Komańcza
tel.: 608-281-705, 608-281-704
e-mail: starylupkow@op.pl
SMOLNIKOWE KLIMATY
Smolnik 29, 38-543 Komańcza
tel.: 507 594 839
e-mail: bieszczady-smolnikoweklimaty@wp.pl
Miejsca związane z kulturą
Imprezy związane z miejscem
Spotkania Przygraniczne Polski i Słowacji Komańcza- Medzilaborce
Spotkania Przygraniczne Polski i Słowacji Komańcza- Medzilaborce
Termin: Sierpień
Radoszyckie źródełko
Radoszyckie źródełko
Termin: Lipiec
zakończenie redyku/osoda
Zakończenie redyku/osoda
Termin: Październik