Szlak Kultury Wołoskiej - Wędrówka przez połoniny śladami Wołochów

Produkt turystyczny

Wędrówka przez połoniny śladami Wołochów

Wędrówka przez połoniny śladami Wołochów

Opis produktu

NAZWA TRASY: Wędrówka przez połoniny śladami Wołochów

RODZAJ TRASY: piesza, turystyka aktywna

ODBIORCY TRASY: trasa rekomendowana dla turystów górskich

POZIOM TRUDNOŚCI: trasa dla średnio zaawansowanych

PRZEBIEG TRASY:

Ustrzyki Górne – Tarnica (1346 m n.p.m.) – Wołosate – Ustrzyki Górne – Bereżki – Caryńskie – Połonina Caryńska (1231 m n.p.m.). – Brzegi Górne – (Wetlina) – Połonina Wetlińska (1255 m n.p.m.) – Wetlina

OPIS TRASY:

Dzień 1

Swą wędrówkę po Bieszczadach śladami Wołochów rozpoczynamy w Ustrzykach Górnych. Wyruszamy czerwonym szlakiem przez Szeroki Wierch na Tarnicę (1346 m n.p.m.) - najwyższy szczyt polskich Bieszczadów, gdzie przy dobrej pogodzie można  podziwiać piękne krajobrazy. Po chwili oddechu schodzimy niebieskim szlakiem do miejscowości Wołosate. Wioska ta została założona w 1557 roku na prawie wołoskim pod nazwą Wołoschatka. Mieszkańcy przez stulecia dostosowywali swoje życie do warunków jakie tworzyła górska przyroda. Ukształtowała się w związku z tym specyficzna kultura pasterska.  Schodząc ze szlaku do wioski warto zajrzeć na porośnięty drzewami wzgórek, który ukrywa cmentarz i miejsce po cerkwi greckokatolickiej. Pierwszą cerkiew zbudowano tu zapewne w XVIII wieku, a kolejną pw. Wielkiego Męczennika Dymitra wzniesiono w 1837 roku w typie Bojkowskim. Została ona spalona wraz z zabudowaniami wsi w 1946 roku. Pozostały jedynie kamienny fundamenty. Obok cerkwiska znajduje się cmentarz z kilkoma zachowanymi do tej pory nagrobkami. Dzisiaj po dawnej wsi pozostało niewiele śladów: resztki kamiennych fundamentów domów i piwnic, zdziczałe drzewa owocowe, kilka starych zasypanych studni. Dlatego przechodząc przez wioskę warto zwrócić uwagę na te pozostałości.  Znajduje się również tutaj Zachowawcza Hodowla Konia Huculskiego, którą prowadzi Bieszczadzki Park Narodowy. Następnie dalej kierujemy się niebieskim szlakiem do Ustrzyk Górnych, gdzie możemy skorzystać z noclegu i odpocząć po tak aktywnym dniu,  przy regionalnym posiłku i nutach górskiej muzyki.

Dzień 2

Kolejny dzień rozpoczynamy na żółtym szlaku w Bereżkach. Udajemy się do nieistniejącej wsi Caryńskie, której nazwa pochodzi od rumuńskiego słowa carina, które tu przyszło z wołoskimi pasterzami i oznaczająca uprawne pole. O istnieniu której świadczy sam krajobraz kryjący wciąż jeszcze czytelne ślady historii w postaci resztek cmentarza, przydrożnych krzyży czy zachowanych gdzieniegdzie drzewach owocowych. Choć tuż przed wojną zabudowania ciągnęły się na odcinku 3 kilometrów. Będąc tutaj koniecznie warto zajrzeć do bacówki, gdzie można zakupić sery wołoskie. Po zwiedzeniu doliny wracamy na szlak zielony, a następnie czerwony tak by zdobyć kolejną połoninę podczas naszej wędrówki - Połoninę Caryńską (1231 m n.p.m.).  Wędrując granią możemy też poobserwować roślinność, która tu występuje. Płat szczawiu alpejskiego rosnący przy źródełku oznacza, że był tu kiedyś koszar. Wędrówkę swą tego dnia kończymy w miejscowości Brzegi Górne, która została założona na prawie wołoskim w 1580 r. Wieś zamieszkiwali głównie Bojkowie, którzy trudnili się głównie pasterstwem na połoninach i uprawą roli w dolinach. Będąc tutaj warto zajrzeć na miejsce po cerkwi wraz cmentarzem, które znajduje się zaraz przy szlaku. Dzisiaj pozostało już niewiele śladów po dawnych mieszkańcach i dawnym użytkowaniu terenu. Jedynie prostolinijne miedze śródpolne kreślą granicę dawnych łanów, a drzewa owocowe wyznaczają miejsca dawnych zabudować. Aktualnie na terenie wsi jest tylko jeden dom i sezonowy wypas owiec (od maja do połowy października). Możemy zaobserwować tutaj obiekty związane z pasterstwem, m.in.: schrony dla pasterzy, zadaszenia dla owiec czy szopy, które wykonane są z drewna i pokryte blachą czy papą.

Dzień 3

W ostatni dzień naszego pobytu wyruszamy czerwonym szlakiem z Berechów Górnych znów powyżej granicę lasu. Po drodze warto zwrócić uwagę na bieszczadzkie krajobrazy, które od wieków były kształtowane przez wypas bydła, które wczesnym latem pędzono przez las na połoniny. Na szlaku tych spędów karczowano lub wypalano fragmenty drzewostanu, tworząc w ten sposób systemy śródleśnych polan. Polany takie zwane „carynkami” zachowały się do dziś. Po około 1,5 h docieramy do schroniska PTTK "Chatka Puchatka" (1215 m n.p.m.), gdzie możemy usiąść na chwilę i odpocząć. Podczas dalszej wędrówki zatrzymać się również na moment na Osadzkim Wierchu, który jest bardzo dobrym punktem widokowym. Z Przełęczy Orłowicza schodzimy żółtym szlakiem do Wetliny. Jednak podczas zejścia warto zwrócić uwagę na kolejną polankę podpołoninową, gdzie widzimy gęste łany szczawiu alpejskiego – rośliny wskazującej na to, że w tym miejscu prowadzony był intensywny wypas. Wetlina to wieś również lokowana na prawie wołoskim. Wieś Wetlina, o której wiemy, że istniała w 1580 roku. Znajdowała się kiedyś tutaj największa cerkiew w Bieszczadach - pięciokopułowa na planie krzyża. Dziś na jej miejscu znajduje się kościół rzymskokatolicki. Gdy zostało nam trochę czasu warto podejść do wodospadu Ostrowskich.

ETAPY, DŁUGOŚĆ  I SZACUNKOWY CZAS TRASY:  

1 dzień

Ustrzyki Górne - Tarnica [3:15 h; 8,1 km]

Tarnica – Wołosate [1:05 h;  4,3 km]

Wołosate - Ustrzyki Górne [1:30 h; 6 km]

2 dzień

Ustrzyki Górne – Caryńskie [1:50 h; 8,2 km]

Caryńskie – Połonina Caryńska [1:45 h; 5,7 km]

Połonina Caryńska – Brzegi Górne [1:00 h; 3,3 km]

3 dzień

Brzegi Górne – Przełęcz M. Orłowicza [5:40 h; 14,5 km]

Przełęcz M. OrłowiczaWetlina [1:10 h; 4,1 km]

 

 

GDZIE ZJEŚĆ I SPAĆ:

Zajazd Pod Caryńską Ustrzyki Górne 1a, 38-713 Ustrzyki Górne e-mail: www.carynska.pl tel.: 511 311 552

Pole namiotowe w Brzegach Górnych 38-713 Brzegi Górne tel.: 501 387 003

Zajazd Pod Połoniną Wetlina 69, 38-608 Wetlina e-mail: www. podpolonina.pl tel.: 13 468 46 11

Chata Wędrowca Wetlina 113, 38-608 Wetlina e-mail: www. chatawedrowca.pl tel.: 500 225 533

Dodatkowe informacje

Walory przyrodnicze

Imprezy związane z miejscem

​Ustrzyki Górne Redyk Karpacki/Żmijowisko

Ustrzyki Górne

maj - "Redyk Karpacki", czyli tradycyjny spęd owiec.

lipiec -"Żmijowisko"

​Wetlina Bieszczadzkie Reggae-Folk/Jazz w Starym Siole

Wetlina

maj - „Bieszczadzkie Reggae-Folk”,

lipiec/sierpień - "Jazz w Starym Siole"   

​Lutowiska - Dzień żubra

Lutowiska

sierpień – „Dzień żubra"

​Majdan k. Cisnej - Festiwal Produktów Podkarpackich

Majdan k. Cisnej

sierpień – „Festiwal Produktów Podkarpackich"

Dołżyca k. Cisnej sierpień – Bieszczadzkie Anioły - Festiwal Sztuk Różnych

Dołżyca k. Cisnej

sierpień – „Bieszczadzkie Anioły - Festiwal Sztuk Różnych”

​Cisna lipiec – Festiwal Natchnieni Bieszczadem / Festiwal MAGICZNE BIESZCZADY / Ciśniański Jarmark Turystyczny

Cisna

lipiec – Festiwal Natchnieni Bieszczadem

sierpień – Festiwal MAGICZNE BIESZCZADY, Ciśniański Jarmark Turystyczny

Współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020