Czas przejścia:

10:00

Odległość:

31,3

Poziom trudności:

2

Tematyka:

etnografia

Opis produktu

Piwniczna-Zdrój - Łomnica-Zdrój 4 km (1:30 h) - Schronisko PTTK Hala Łabowska 6 km (2:30 h) - Runek 7 km (2:10 h) - Bacówka PTTK Nad Wierchomlą 2,2 km (0:35 h)  - Wyżnie Młaki 2,8 (0:50 h) - Szczawnik 4,5 km (1:10 h) - Muszyna-Złockie 1,8 km (0:25 h) - Muszyna 3 km (0:45 h)

Trasa rekomendowana dla: turystów indywidualnych, grup, rodzin z dziećmi

--

Czarna owca – niekorzystnie odróżnia się od pozostałych członków stada, często przynosi również pecha. Najlepiej trzymać się od niej w bezpiecznej odległości. Tak na wszelki wypadek… A jak było kiedyś? 

Jeszcze przed wojną większość owiec hodowanych w dolinie Popradu była ciemnego koloru, a gazda, który miał białe owce, był mniej poważany przez lokalną społeczność. Czarna owca była dumą każdego gospodarstwa. To z czarnej wełny mieszkańcy Piwnicznej czy Rytra szyli ubrania i właśnie stąd wywodzi się ich nazwa – Czarni Górale. Czarne owce można było spotkać w paśmie Jaworzyny Krynickiej i wschodniej części Pasma Radziejowej aż do wysiedlenia Łemków z Beskidu Sądeckiego. Po akcji „Wisła" do opuszczonych gospodarstw przybyli górale podhalańscy, a wraz z nimi białe owce, które z czasem wyparły hodowle czarnych. 

Pasterze zapewniają, że mięso z czarnych owiec jest smaczniejsze niż białych. To nie jedyny kulinarny przysmak, pochodzący z tych okolic. Innym są „Piyrógi Łomnicońskie” – tradycyjne knedle z ziemniaków, mąki i przypraw, nadziewane farszem z bryndzy lub sera twarogowego. Legendy o wielkości „Piyróga Łomnicońskiego” są stałym elementem lokalnego folkloru. Najbardziej nieprawdopodobna anegdota mówi o tym, że gdy pewnego dnia Poprad wylał w Piwnicznej, ludzie wydłubywali nadzienie, a wydrążonych „Piyrógów Łomnicońskich” używali do przeprawiania się przez rzekę.

W 2013 r. wśród nadpopradzkich górali zrodził się pomysł, by sięgnąć do korzeni i przywrócić wypas czarnych owiec na sądeckich halach. Blisko 50 owiec, które umieszczono w trzech stadach, można dzisiaj spotkać w okolicach Łomnicy-Zdroju, Piwnicznej-Zdroju i Wierchomli.    --

Trasa:

Trasa piesza łączy trzy miejscowości związane z historyczną hodowlą czarnej owcy.

Wędrówkę rozpoczynamy przy stacji kolejowej Piwniczna-Zdrój, skąd niebieskim szlakiem udajemy się na wschód, w kierunku doliny Łomniczanki i miejscowości Łomnica-Zdrój, owczarskiego serca Beskidu Sądeckiego. Pniemy się w górę, w stronę głównego grzbietu pasma Jaworzyny Krynickiej, mijając po drodze zarastające już polany i dawne szałasy wypasowe. Po ok. 4:00 h marszu docieramy do Hali Łabowskiej – polany, na której mieszkańcy łemkowskiej wsi Łabowa wypasali niegdyś swoje owce. Hala jest świetnym punktem widokowym w kierunku północnym i północno-wschodnim – rozpościera się stąd panorama na szczyty Beskidu Niskiego i pobliskie szczyty Beskidu Sądeckiego. Obecnie funkcjonuje tutaj schronisko PTTK.

Stąd szlakiem czerwonym – Głównym Szlakiem Beskidzkim – udajemy się w dalszą wędrówkę w stronę Runka, gdzie po ok. 2:00 h marszu ponownie spotykamy szlak niebieski. Skręcamy w niego i po ok. 0:30 h docieramy do Bacówki PTTK nad Wierchomlą, schroniska mieszczącego się w przebudowanym spichlerzu, który przeniesiono ze Złockiego. Spod schroniska piękna panorama na Tatry.

Podążamy dalej szlakiem niebieskim, by po ok. 1:00 h w rejonie Wyżnich Młaków dotrzeć do szlaku żółtego, który przez Szczawnik i przysiółek Złockie zaprowadzi nas do Muszyny. Swego czasu miejscowość była polską enklawą wśród licznych ruskich i łemkowskich wiosek położonych w okolicy. 

Dodatkowe informacje

Wydarzenia turystyczno-kulturowe w okolicy:

• Nadpopradzkie Sobótki, czerwiec, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Piwnicznej-Zdroju & Stowarzyszenie Górali Nadpopradzkich & Regionalny Zespół Dolina Popradu.
• Święto Dzieci Gór, lipiec, Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ.
• Pannonica Folk Festival, sierpień, Starosądecka Fundacja Kultury