Czas przejścia:

5:45

Odległość:

18,2

Poziom trudności:

2

Tematyka:

przyroda

Opis produktu

Przełęcz Przysłop (Lubomierz-Rzeki) - Polana Podskały 3 km (1:10 h) - Gorc Troszacki 1,8 km (0:50 h) - Polana Pustak 1,5 km (0:30 h) - Przełęcz Borek 2,1 km (0:35 h) - Skrzyżowanie pod Stawieńcem 4,6 km (1:15 h) - Polana Trusiówka 3,7 km (1:00 h) - Przełęcz Przysłop (Lubomierz-Rzeki) 1,5 km (0:15 h)

Trasa rekomendowana dla: turystów indywidualnych, grup, rodzin z dziećmi

--

Ogień i woda – dwa żywioły, tak od siebie różne, w Gorcach znalazły przestrzeń na to, by obok siebie istnieć. To właśnie nad brzegiem Ochotnicy powstała pierwsza, wołoska wieś, która czerpać mogła z życiodajnej siły górskiego strumienia. Ogień z kolei pozwolił Wołochom przemienić starą, gęstą puszczę w tereny, na których z powodzeniem mogło rozwijać się pasterstwo. To właśnie stąd wywodzi się nazwa tej grupy górskiej: od „gorzenia” („gorzeć” –  palić się, płonąć), czyli wypalania polan wśród lasów metodą żarową.

Wypalanie lasu było najprostszym, wymagającym najmniej wysiłku sposobem otrzymania polany, jednak wcale nie tak prostym i oczywistym, jak mogłoby się wydawać. Jak otrzymać polanę w zaplanowanym w tym celu obszarze, nie wypalając przy okazji całego lasu?

Odpowiedzią jest czynność zwana „cyrhleniem”. Polegała ona na obrywaniu kory z drzew (mniej więcej na wysokości klatki piersiowej człowieka) oraz podcięciu lub wyrwaniu podszytu rosnącego pomiędzy drzewami. Roślinność usychała, a pnie pozbawione kory, chroniącej przed zmianami temperatury i szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi, obumierały. Najlepsze drzewa ścinano i wykorzystywano m.in. do budowania pasterskich szałasów, a to, co pozostało, podpalano. W ten sposób powstawała przestrzeń otoczona z wszystkich stron lasem, która stopniowo zarastała trawą. Początkowo na takich polanach wypasano zwierzęta pomiędzy resztkami drzew, które stopniowo wyrąbywano na opał w bacówkach. Z biegiem lat korzenie drzew gniły, a ich miejsce zaczynała zajmować roślinność pastwiskowa, kształtując ostateczny wygląd polan, które można już było kosić. 

Mimo tego, że w dzisiejszych czasach „cyrhlenie” jest czynnością już dawno zapomnianą, przetrwało w języku. Od sposobu otrzymywania polan pochodzi często spotykana w Karpatach nazwa „Cyrhla”, którą nazywano szczyty.  

Trasa:

Trasa piesza przebiega przez widokowe polany oraz dolinę jednego z najważniejszych w Gorcach cieku wodnego – Kamienickiego Potoku, części rzeki Kamienicy, będącej dopływem Dunajca. 

Wędrówkę rozpoczynamy na przełęczy Przysłop, w przysiółku Lubomierz-Rzeki, przez który biegnie szlak żółty, zwany Szlakiem 10 Polan. W 1925 r. wyznakował go ks. Walenty Gadowski, twórca tatrzańskiej Orlej Perci. Wspinamy się szlakiem w kierunku lasu, gdzie spotykamy znaki ścieżki edukacyjnej „W dolinie Gorcowego Potoku”. Po ok. 1:00 h marszu docieramy na malowniczą Polanę Podskały, na której do dzisiaj zachowały się szałasy pasterskie. Szlak wiedzie dalej przez kilka innych widokowych polan (m.in. Adamówka, Gorc Troszacki, Pustak), po czym dociera do przełęczy Borek, gdzie łączy się ze szlakiem niebieskim.

Przełęcz Borek to miejsce wyjątkowo interesujące pod względem geograficznym. Intensywna erozja przez Kamienicki Potok może w przyszłości skutkować przerwaniem grzbietu i połączeniem wód z potokiem Konina. Tego typu zjawisko nazywane jest kaptażem. 

Tutaj wchodzimy na szlak niebieski i podążamy nim w dół, wraz z biegiem Kamienickiego Potoku. Po ok. 2:30 h docieramy na polanę Trusiówka – znajduje się tutaj jedno z dwóch miejsc biwakowych, które funkcjonują w sezonie letnim na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego (drugie – polana Oberówka w Porębie Wielkiej). Stąd, drogą odbijającą w lewo, już bez szlaku, dotrzeć możemy do punktu wyjścia – wprost na przełęcz Przysłop. 

Dodatkowe informacje

Wydarzenia turystyczno-kulturowe w okolicy:

• „Weekend z GPN”, maj, Gorczański Park Narodowy.
• Watra Ochotnicka, sierpień, Wiejski Ośrodek Kultury w Ochotnicy Górnej.
• Jesienny redyk w Ochotnicy, wrzesień, Wiejski Ośrodek Kultury w Ochotnicy Górnej.