Produkt turystyczny

PIENINY, SPISZ, PODHALE: Klag, ferula, strąga – pasterski słowniczek

Śladami Wołochów po Małopolsce

Zapraszamy na wędrówkę śladami Wołochów... 15 tras tematycznych wiodących przez Małopolskę, które razem składają się na całościowy, przekrojowy obraz pasterskiej spuścizny, dla której górskie tereny są tłem – kontekstem, który dzięki szlakom zyskuje dodatkową, niematerialną wartość.

Czas przejścia:

21:00

Odległość:

67,5

Poziom trudności:

2

Tematyka:

etnografia

Opis produktu

Sromowce Niżne - Przełęcz Szopka 3,2 km (1:20 h) - Przełęcz Trzy Kopce 2,3 km (0:40 h) - Sromowce Wyżne 5 km (1:25 h) - Niedzica-Zamek 3,3 km (1:00 h) - Dursztyn 11,1 km (3:40 h) - Łapsze Wyżne 2,4 km (0:45 h) - Rzepiska 6,4 km (2:05 h) - Łapszanka 4,6 km (1:35 h) - Jurgów 4,9 km (1:20 h) - Brzegi 0,8 km (0:15 h) - Bukowina Tatrzańska, Klin 5,2 km (1:40 h) - Gliczarów Górny 4 km (1:05 h) - Poronin 4,3 km (1:10 h) - Zakopane 10 km (3:05 h)

Trasa rekomendowana dla: turystów indywidualnych

--

Trwający setki lat wypas owiec na górskich polanach przyczynił się do powstania wielu zwyczajów i obrzędów, obecnych w kulturze pasterskiej do dzisiaj. Normy regulujące organizację wypasu, zakorzenione mocno w tradycji, przetrwały burzliwe czasy zmian, podobnie jak charakterystyczne słownictwo, które ciągle funkcjonuje w obrębie bacówek. Stanowi ono wartość ponadregionalną, będącą swego rodzaju spoiwem łączącym górali z różnych stron – nie tylko południowej Polski, ale również całych Karpat.

Pasterski słowniczek:

Baca – doświadczony pasterz, kierujący gospodarką na szałasie Bacówka, szałas, koliba – drewniana chata pasterska stawiana na czas wypasu Bundz – ser z mleka owczego o łagodnym smaku Bryndza – ser z mleka owczego o intensywnym, lekko słonym smaku Cerpak – naczynie z drewna z ozdobnie rzeźbioną rączką Ferula – przyrząd do rozbijania ściętego mleka Gieleta – drewniane naczynie z klepek, do którego doi się mleko Jadwiga – ruchome ramię do zawieszania kotła nad watrą Juhas – pasterz owiec Honielnik – chłopiec pomagający przy owcach Kierdel – stado owiec w górach Klag, klog – naturalna podpuszczka służąca do zakwaszania mleka Korbacz, korboc – ser z mleka owczego, który kształtem przypomina długie nitki makaronu Koszar – zagroda dla owiec na hali Oscypek – twardy, wędzony ser z mleka owczego o słonym smaku Puciera – drewniane naczynie, służące do zlewania mleka z udoju Redyk – uroczyste wyjście na hale i powrót pasterzy ze stadami owiec do wsi Redykołka – rodzaj małego serka, często w kształcie zwierząt, parzenic lub serca Rosół – przegotowana i osolona woda do moczenia oscypków  Strąga – przegroda dzieląca koszar, przez którą przegania się owce do dojenia Warzecha – długa, drewniana łyżka Watra – ognisko rozpalane w bacówkach Zbyrcok – dzwonek noszony przez owce Żętyca – serwatka owcza

Dodatkowe informacje

Wydarzenia turystyczno-kulturowe w okolicy:

  • Święto Bacowskie na Tarasówce, kwiecień, Gmina Poronin & Gminny Ośrodek Kultury w Poroninie & Związek Podhalan & Sołectwo Małe Ciche.
  • Sabałowe Bajania, sierpień, Bukowińskie Centrum Kultury & Gmina Bukowina Tatrzańska.
  • Spotkanie na Kopieńcu, wrzesień, Związek Podhalan.

Miejsca związane z kulturą

Współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020