Śladami kultury wołoskiej po południowo–wschodniej części woj. podkarpackiego
Opis produktu
NAZWA TRASY: Śladami kultury wołoskiej po południowo–wschodniej części woj. podkarpackiego
RODZAJ TRASY: pieszo-samochodowa
ODBIORCY TRASY: trasa rekomendowana dla grup
POZIOM TRUDNOŚCI: trasa dla początkujących
MAPA POGLĄDOWA:
PROFIL WYSOKOŚCIOWY:
PRZEBIEG TRASY:
Sanok – Uherce Mineralne – Ustrzyki Dolne – Hoszów – Rabe - Żłobek – Czarna Górna – Smolnik – Ustrzyki Górne – Cisna – Osławica – Wisłok Wielki – Daliowa – Zyndranowa – Rymanów Zdrój Trasa przejścia pieszego: Bereżki – Caryńskie – Połonina Caryńska – Ustrzyki Górne
OPIS TRASY:
Dzień 1
Podróż rozpoczynamy od Sanoka i jego turystycznej wizytówki – Muzeum Budownictwa Ludowego, pierwszego i zarazem największego skansenu w Polsce na świeżym powietrzu. Po zwiedzaniu skansenu, udajemy się do Uherców Mineralnych, gdzie czeka na nas test umiejętności praktycznych w Bieszczadzkiej Szkole Rzemiosła, gdzie możemy samodzielnie wziąć udział w nauce jednego z zapomnianych już współcześnie rzemiosł, jak np. tworzenia glinianych garnków, nauce kaligrafii lub pieczenia proziaków w piecu chlebowym. Udając się w kierunku naszego następnego przystanku – Ustrzyk Dolnych, spotkamy pierwszą z aż 7 obiektów sakralnych należących do Szlaku Architektury Drewnianej - cerkiew greckokatolicką pw. św. Paraskewy. W Ustrzykach Dolnych, możemy zwiedzić Muzeum Młynarstwa i Wsi. Jest jedynym w Polsce muzeum, gdzie można podziwiać kompletne wyposażenie linii służących niegdyś do czyszczenia i mielenia zboża. Warto wiedzieć, że w obiekcie serwowane są autentyczne dania regionalne, w tym kuchni łemkowsko-bojkowskiej, takie jak żur karpacki zwany kysełycią, hryczanyki, proziaki czy klepak – danie o rodowodzie sięgającym XVI w. Udając się dalej na południe tzw. Wielką Pętlą Bieszczadzką w kierunku Ustrzyk Górnych miniemy kilka drewnianych cerkwii w miejscowościach Hoszów, Rabe, Żłobek, Czarna i Smolnik. Szczególnie warta uwagi jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku. Stąd jedziemy na południe wzdłuż rzeki Wołosatki, do Ustrzyk Górnych.
Dzień 2
Po dniu pełnym zwiedzania i muzeów przyszedł czas górską wędrówkę. Udajemy się więc na północ do miejscowości Bereżki (można skorzystać z pomocy lokalnych busów).
- Najpierw szlakiem żółtym (Bereżki > Przysłup Caryński) udajemy się w kierunku Przysłupia Caryńskiego, malowniczej przełęczy pomiędzy grzbietem Połoniny Caryńskiej i zboczami Magury Stuposiańskiej. Na końcu odcinka dochodzimy do nowego budynku Studenckiej „Koliby”, schroniska Politechniki Warszawskiej. Budynek nawiązuje swoją bryłą do przedwojennych, karpackich schronisk oraz regionalnej architektury.
- Stąd wyruszamy dalej ścieżką historyczno-przyrodniczą „Przysłup Caryński - Krywe nad Sanem" (oznakowaną kolorem czerwonym), następnie ścieżką do dawnej wsi (oznakowanie kolorem żółtym). Do miejsca docelowego dochodzimy w niecałe 30 minut, a jest nią malownicza dolina nieistniejącej już wsi Caryńskie. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od rumuńskiego carina, oznaczającego pole uprawne, pastwisko. Co ciekawe, od nazwy wsi wywodzi się nazwa popularnej Połoniny Caryńskiej. Miejsce to jest jednak istotne dla nas z innego punktu widzenia. Od roku 2016 działa tu bowiem przywracająca tradycje pasterskie Bacówka Caryńskie. Znajdziemy tu bogatą ofertę serów wołoskich: wędzony i naturalny, wurdy, bundz, gółki (ser gazdowski), solan oraz bryndzę. Warto spędzić tu chwilę, by rozglądnąć się za śladami dawnej wsi. Wzdłuż potoku Caryński i Balotecz natrafić można m.in. na cerkwisko, fundamenty budynków czy zdziczałe sady.
- Wracamy do Przysłupia Caryńskiego i zielonym szlakiem udajemy na Połoninę Caryńską. Czas przejścia około 2½ h.
- Ostatecznie czeka nas powrót szlakiem czerwonym na trasie Połonina Caryńska > Ustrzyki Górne, który potrwa około 1,5 godziny.
Dzień 3
Opuszczając Ustrzyki Górne kierujemy się wielką pętlą bieszczadzką w kierunku Cisnej, a stamtąd już w kierunku Komańczy, gdzie przywita nas Beskid Niski. Wjeżdżając już do wsi Osławica możemy z łatwością zauważyć ślady działalności związanej z pasterstwem: bacówki, schrony dla pasterzy oraz gospodarstwa agroturystyczne oferujące wysokiej jakości sery owcze. W okresie letnim na miejscowych łąkach pojawiają się też pasące się stada owiec. Chcąc jak najlepiej odkryć dziedzictwo kultury wołoskiej odwiedzimy wsie Wisłok Wielki, Daliowa oraz Zyndranowa. W Wisłoku Wielkim odnajdziemy wszystko, co ma związek z kulturą wołoską: drewnianą cerkiew, stare łemkowskie chyże oraz rewelacyjne produkty serowarskie. Z dawnych dwóch cerkwi do naszych czasów przetrwała jedna - pod wezwaniem świętego Onufrego, budowana w latach 1850-1853. Łemkowskiego obrazu dopełniają lokalni serowarzy z gospodarstwa „Przedbieszczady”, którzy oferują tradycyjne kozie sery. Wizyta w Wisłoku Wielkim nie powinna zająć nam dużo czasu, więc ruszamy dalej - do wsi Daliowa, prawdopodobnie jednej z najstarszych wsi w okolicy. Znajdziemy tu zabytkową, drewnianą cerkiew pw. św. Paraskewy z 1933 w tzw. ukraińskim stylu narodowym, nietypowym dla Łemkowszczyzny. Następnie możemy udać się do gospodarstwa „Zakucie”, gdzie można wziąć udział w prowadzonych tu warsztatach rękodzieła. Do wyboru mamy między innymi tworzenie typowych dla kultur wołoskich krywulek, a także pisanek łemkowskich. Następnie kierując się dalej drogą 897, skręcając w lewo w kierunku Barwinka trafiamy do Zyndranowej, miejsca szczególnego dla współczesnej Łemkowszczyzny ze względu na założone tu w 1968 r. Muzeum \kultury Łemkowskiej. Po zakończonej wizycie wracamy do Daliowej i ruszamy na północ do ostatniego punktu wizyty – Rymanowa Zdroju. To jedno z najpopularniejszych podkarpackich uzdrowisk, gdzie z łatwością zregenerujemy siły po ostatnich trzech dnia podróżowania.
ETAPY, DŁUGOŚĆ I SZACUNKOWY CZAS TRASY:
Dzień 1
Sanok – Uherce Mineralne [00:25 h; 21 km]
Uherce Mineralne – Ustrzyki Dolne [00:20 h; 20 km]
Ustrzyki Dolne – Ustrzyki Górne [00:50 h, 45 km]
Dzień 2
Ustrzyki Górne – Bereżki – Połonina Caryńska – Ustrzyki Górne [06:30 h; 22 km]
Dzień 3
Ustrzyki Górne – Osławica [01:05 h; 61 km]
Osławica – Zyndranowa [00:50 h; 49 km]
Zyndranowa – Rymanów-Zdrój [00:26 h; 26 km]
Dodatkowe informacje
GDZIE ZJEŚĆ I SPAĆ:
Zajazd Pod Caryńską
Ustrzyki Górne 1a, 38-713 Ustrzyki Górne
e-mail: www.carynska.pl
tel.: 511 311 552
Pole namiotowe w Brzegach Górnych
38-713 Brzegi Górne
tel.: 501 387 003
LEŚNA WILLA PTTK IM. IGNACEGO ZATWARNICKIEGO
Komańcza 26, 38-543 Komańcza
tel.: 533 999 865
KUŹNIA ŁEMKOWSKA
Komańcza 192, 38-543 Komańcza
tel.: 501 550 673
e-mail: kuznialemkowska@interia.pl
Muzeum Młynarstwa i Wsi w Ustrzykach Dolnych
Fabryczna 12, 38-700 Ustrzyki Dolne
tel.: 13 461 13 12
Bieszczadzka Koza
Smolnik, Wielka pętla bieszczadzka 25, 38-713
tel.: 509 507 357
Gospodarstwo Agroturystyczne „Zakucie”
Daliowa 53, 38-485 Daliowa
tel.: 661 106 832
Chata Nad Wisłokiem
Wisłok Wielki 39, 38-543 Wisłok Wielki
Tel.: 13 463 18 91
Ohanadal - Gospodarstwo Ekoagroturystyczne
Osławica 5, 38-543 Komańcza
tel.: 503 559 506
e-mail: agroturystyka@ohanadal.pl
Miejsca związane z kulturą
Walory przyrodnicze
Imprezy związane z miejscem
Sanok - Karpaty – Góry Kultury / Jarmark Ikon
Sanok
Lipiec - „Karpaty – Góry Kultury”
Sierpień – Jarmark Ikon
Ustrzyki Górne - Redyk Karpacki / Żmijowisko
Ustrzyki Górne
maj – „Redyk Karpacki", czyli tradycyjny spęd owiec.
lipiec –„Żmijowisko"
Ustrzyki Dolne - Karpacki Jarmark Turystyczny / Święto Chleba
Ustrzyki Dolne
Lipiec – Karpacki Jarmark Turystyczny
Sierpień - „Święto Chleba” w Muzeum Młynarstwa i Wsi
Majdan k. Cisnej - Festiwal Filmów Karpackich / Festiwal Produktów Podkarpackich
Majdan k. Cisnej
sierpień – „Festiwal Filmów Karpackich"
sierpień – „Festiwal Produktów Podkarpackich"
Dołżyca k. Cisnej – „Bieszczadzkie Anioły - Festiwal Sztuk Różnych”
Dołżyca k. Cisnej
sierpień – „Bieszczadzkie Anioły - Festiwal Sztuk Różnych”