Czas przejścia:

3:40

Odległość:

9,8

Poziom trudności:

1

Tematyka:

etnografia

Opis produktu

Kiry - Wyżnia Kira Miętusia 1,7 km (0:25 h) - Niżnia Kominiarska Polana 1,6 km (0:40 h) - Polana Chochołowska 6,1 km (2:25 h) - Schronisko PTTK na Polanie Chochołowskiej 0,4 km (0:10 h)

Trasa rekomendowana dla: turystów indywidualnych, grup, rodzin z dziećmi 

--

Pasterstwo przez wiele wieków wrastało w życie mieszkańców Podhala. Największy jego rozkwit po polskiej stronie Tatr miał miejsce po II Wojnie Światowej – według szacunków na halach wypasano wtedy nawet ok. 30 tysięcy owiec. Nie było to obojętne dla tatrzańskiej przyrody. Trudno odwracalne zmiany dotknęły przede wszystkim piętro lasów i kosodrzewiny, gdzie – by poszerzyć miejsca wypasowe – wypalano i wycinano drzewa i krzewy iglaste. Dopiero po utworzeniu Tatrzańskiego Parku Narodowego w 1955 r. zaczęto powoli ograniczać ilość wypasanych owiec, aż do ich całkowitego wyeliminowania. Nieużytkowane polany zaczęły stopniowo zarastać – z czasem okazało się, że proces ten ma ogromny wpływ na zmiany w środowisku przyrodniczym.

Owce powróciły na tatrzańskie hale i polany dopiero po 1981 r. w charakterze tzw. kulturowego wypasu owiec. Dzisiaj jest on formą ochrony górskiego krajobrazu a także wyjątkowym sposobem przekazywania i utrwalania pasterskich tradycji, tak ważnych dla tego regionu. W czasie kulturowego wypasu wszystko odbywa się tak, jak dawniej – zachowywane są zwyczaje i obrzędy pasterskie, pasterze posługują się gwarą góralską i noszą tradycyjny strój góralski. Na tatrzańskich polanach wypasane są tylko owce miejscowej rasy górskiej, a pilnują ich psy rasy owczarek podhalański. 

Z owczego mleka wytwarzane są produkty takie jak bundz, bryndza oraz znane w całej Polsce słone, wędzone oscypki. Produktem ubocznym, którego również można posmakować w tradycyjnej bacówce, jest żętyca – rodzaj serwatki. Receptura wyrabiania owczych serów od wieków pozostaje niezmieniona.

Kulturowy wypas owiec na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego obecnie prowadzony jest na 30 polanach.

Trasa:

Trasa piesza wiedzie przez dwie bardzo atrakcyjne tatrzańskie doliny – Dolinę Kościeliską oraz Dolinę Chochołowską. Na zlokalizowanych na ich terenie polanach Tatrzański Park Narodowy prowadzi kulturowy wypas owiec, dzięki któremu z bliska podejrzeć można tradycyjną pracę pasterzy. 

Wędrówkę rozpoczynamy w Kirach, których nazwa pochodzi od gwarowego określenia zakrętu drogi, ścieżki lub rzeki: „kira” lub „kiera”. Stąd szlakiem zielonym podążamy w głąb Doliny Kościeliskiej, by po ok. 0:25 h dotrzeć do Wyżniej Kiry Miętusej – płaskiej, dużej polany, otoczonej dolnoreglowym lasem świerkowym. Tutaj skręcamy na szlak czarny, tzw. „Ścieżkę nad reglami”, która prowadzi aż do Doliny Chochołowskiej. 

Po ok. 0:40 h marszu Niżnia Polana Kominiarska, na której spotkać można jeden z rzadkich w Karpatach gatunków roślin – złoć małą, umieszczoną na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie. 

Wędrujemy dalej szlakiem czarnym aż do spotkania z innym szlakiem zielonym w rejonie Doliny Dudowej. Stąd po ok. 1:00 h marszu docieramy do Polany Chochołowskiej – największej polany w polskich Tatrach i jednej z największych w całych Tatrach. Polana słynie m.in. z masowo zakwitających na początku wiosny krokusów, przyciągających uwagę wielu turystów. W pobliżu schronisko PTTK.

Dodatkowe informacje

Wydarzenia turystyczno-kulturowe w okolicy:

• Święto Bacowskie na Tarasówce, kwiecień, Gmina Poronin & Gminny Ośrodek Kultury w Poroninie & Związek Podhalan & Sołectwo Małe Ciche.
• Sabałowe Bajania, sierpień, Bukowińskie Centrum Kultury & Gmina Bukowina Tatrzańska.
• Spotkanie na Kopieńcu, wrzesień, Związek Podhalan